Grieks filosoof, *ca.570 v.C. Kolofoon (Klein-Azië), ♰ca.480 Elea (?).
Xenofanes vestigde zich na een lang zwerversleven in Zuid-Italië. Op het gebied van de godsleer voerde hij een felle polemiek tegen het antropomorfisme en de onzedelijkheid van de homerische goden. Hij stelde daartegenover de ene, het Al besturende godheid. Men heeft Xenofanes wel voorgesteld als de voorloper van de →Eleatische School en zelfs als de leermeester van Parmenides. Dit is echter wel wat veel gezegd; Xenofanes was geen eigenlijke filosoof, maar een intelligent man, die belang stelde in allerlei uiteenlopende problemen. Uitgave: door Diels Kranz (in: Fragmente der Vorsokratiker, I, 1951). LITT. A.Lumpe, Die Philos. des Xenofanes von Kolophon (1952).
