Torquato, Italiaans dichter, *11.3.1544 Sorrento, ♱25.4.1595 Rome. Tasso studeerde rechten, vervolgens filosofie te Padua en Bologna en werd hoveling van kardinaal Luigi d’Este (1565—71) te Ferrara.
In 1572 kwam hij aan het hof van hertog Alfonso d’Este. Hier voltooide hij in 1573 het herdersstuk Aminta, het grote voorbeeld van het Italiaanse herdersdrama. In 1575 voltooide Tasso Gerusalemme liberata, het laatste epos der Italiaanse renaissance en tegelijkertijd een voorteken van de romantiek. Hoewel het onderwerp, de eerste kruistocht (1096—99) onder Godfried van Bouillon, godsdienstig-historisch is en Tasso’s bronnen in de klassieke wereld, de middeleeuwen en de renaissance liggen, overheersen de fantasie van de dichter en een zeer rijk menselijk gevoel. Dit werk ging gepaard met lichamelijke en geestelijke aftakeling (m.n. vervolgingswaanzin). Tasso leidde een rusteloos leven en werd jaren in gevangenis en krankzinnigengesticht opgesloten.
In 1593 voltooide hij een omwerking van Gerusalemme conquistata, om zijn vermeende vervolgers tevreden te stellen. Kwalitatief bleef dit werk ver beneden het origineel. Tenslotte kwam Tasso in het klooster Sant’ Onofrio te Rome, waar hij kort voor de door paus Clemens VIII voorgenomen dichterkroning stierf.Tasso’s leven en zijn lot werden het geromantiseerde onderwerp van dichters en kunstenaars, o.a. van Goethe, die het drama Torquato Talso schreef en van Byron in The lament of Tasso. Deze legende van Tasso’s leven werd door de nuchtere, maar psychologisch ontoereikende kritiek van A.Solerti, Vita di Torquato Tasso (3 dln. 1895) weerlegd. Uitgaven: Poesie e prose, door F.Flora (1934—35); Poesie, door F.Flora (1952); Gerusalemme liberata door F.Torquato Chiapelli (1957); Aminta, door L.Caretti (1961); Opere, door B.T.Sozzi (3 dln. 1974).
LITT. E.Donadoni, T.Tasso (1951); U.Leo, Tasso Studien (1951); G.Natali, T.Tasso (1958); B.T. Sozzi, Nuovi studi sul Tasso (1963); G.Ragonese, Dalla ‘Gerusalemme’ al ‘Mondo creato’ (2e dr. 1963); F.Bruni, Prospettive sul Tasso (1969).
