[eig. schorende steen], m. (-stenen),
1. rookkanaal boven een stookplaats om de voor de verbranding nodige luchttrek te krijgen en voor het afvoeren van de rook: de schoorsteen trekt niet goed; m.n. het onderste gedeelte, soms met inbegrip van de stookplaats: in deze kamer is geen schoorsteen; de schoorsteen vegen, roet eruit halen: de schoorsteen rookt, geeft rook in de kamer;
2. schoorsteenmantel: de vaas staat op de schoorsteen;
3. het boven het dak opgemetselde of zich als vrijstaand bouwwerk verheffende deel van een rookkanaal: door de storm zijn er veel schoorstenen afgewaaid; (zegsw.) daar kan de schoorsteen niet van roken, daar kun je niet van leven; hij rookt als een schoorsteen, hij rookt de ene sigaret na de andere;
4. opstaand deel van de afvoerbuis voor verbrandingsprodukten op vaaren voertuigen: de – van een locomotief, van een stoomboot.
Een schoorsteen, een kanaal of samenstel van kanalen kan gemetseld zijn of samengesteld uit elementen. Voor elke stookplaats moet een afzonderlijk afvoerkanaal tot buiten het dak aanwezig zijn. De doorsnedemaat van het rookkanaal moet worden vastgesteld in overeenstemming met de grootte van de installatie. Schoorstenen moeten van brandveilig materiaal gemaakt worden, d.w.z. vuurvast, niet te hard en enigszins absorberend, zodat zich geen condensatie tegen de kanaalwand kan vormen. Kalkzanden betonsteen zijn niet deugdelijk, omdat zij door zwaveldioxide kunnen worden aangetast; niet te harde baksteen is heel geschikt. Hierbij wordt het onderste deel (boezem) van binnen met vuurvaste steen bekleed in verband met de daar optredende hoge temperatuur.
Voor een open haard zijn vuurvaste bakken in de handel die een zodanige vorm hebben, dat door de iets naar voren hellende achterwand van de bak de warmte de kamer ingekaatst wordt, terwijl tevens de rook voldoende in het boven op de vuurvaste bak aangesloten rookkanaal kan worden weggezogen. In de Ned. Model-bouwverordening zijn de eisen vastgelegd waaraan een schoorsteen moet voldoen. scheepsschoorsteen.
