v./m. (-en), vaart die een schip bij wijze van proef maakt.
Zodra een nieuw of ingrijpend verbouwd schip klaar is om aan de reder(ij) te worden overgedragen, dient ten minste één (in Nederland wettelijk voorgeschreven) technische proeftocht te worden gemaakt; uitgezonderd zijn in het algemeen alleen sleepschepen, lichters zonder eigen voortstuwingsinstallatie, omdat de in het bestek aan deze soort schepen gestelde eisen zonder proeftocht zijn te controleren. Kleine schepen (sleepbootjes, vissersschepen en dergelijke) maken gewoonlijk een gecombineerde technische en officiële proeftocht en worden tegen het eind van de tocht overgedragen. Maar aan grote schepen en vooral zeeschepen worden krachtens de scheepvaartwetten, door classificatiebureaus en door de opdrachtgevers zulke dwingende, technische en nautische eisen gesteld dat een groot aantal proeftochten, waarvan sommige langer dan een week, moeten worden gemaakt om alles grondig te kunnen testen. Uiteraard maken vertegenwoordigers van de onderleveranciers deze technische proeftochten ook mee, zodat zij zich ter plaatse van de juistheid van eventuele klachten kunnen overtuigen.
Veel onderdelen van het schip zijn meestal reeds eerder getest; de hoofdmachine heeft in de fabriek op proefstand al vele uren onder volle belasting gedraaid; de water-, brandstof-en ladingtanks zijn vóór de tewaterlating onder de voorgeschreven waterdruk geperst. De waterdichte schotten zijn door het bespuiten met een hogedruk-waterstraal op dichtheid beproefd, alle vloeistofleidingen zijn op lekken gecontroleerd en het laadgerei is met een overbelasting gekeurd, de machines hebben, terwijl het schip stevig lag afgemeerd de schroef vele uren laten draaien, en bij deze gelegenheid zijn ook de stuurmachine en het roer getest. Tijdens de proeftocht, met vertegenwoordigers van de werf, van de machinefabriek, de Scheepvaartinspectie, het Stoomwezen, het classificatiebureau, talloze onderleveranciers, wordt nagegaan of alles naar behoren functioneert, van de hoofdmotor tot de bordenwasmachines. Belangrijk is b.v. de ‘stopproef; daarbij wordt nagegaan hoeveel tijd er nodig is voor het omkeren van de beweging van de machines van vol vooruit tot vol achteruit tot het schip stil ligt. De scheepssnelheid kan worden gemeten met behulp van de patentlog of door het varen van de gemeten mijl: enige malen heen en weer varen tussen twee bakens op de kust en daaruit de gemiddelde maximale snelheid berekenen.
