o., (hist.) door de Noordned. Westindische Compagnie ingesteld, semi-feodaal systeem om de kolonisatie in Nieuw-Nederland (de latere staat New York) te bevorderen.
Aan ondernemers die binnen vier jaar tenminste 50 volwassen (d.i. boven 15 jaar) kolonisten naar Nieuw-Nederland overbrachten, werd een door henzelf te kiezen grondgebied toegezegd, waar zij bestuur en rechtspraak moesten uitoefenen. Bovendien verkregen deze patroons het recht om binnenlandse handel, kustvaart, visserij en jacht uit te oefenen. Zij waren feitelijk een soort leenmannen van de Compagnie en gedroegen zich als een middeleeuws landheer tegenover hun onderdanen. Het patroonstelsel heeft bijgedragen tot de zwakheid van de kolonie Nieuw-Nederland, daar het tot corruptie en tot ontevredenheid van de boeren leidde.
