m. (-s),
1. iemand aan wie iets overhandigd, besteld of gegeven wordt: de van een brief, van een postwissel;
2. ambtenaar wie het in-ontvangst-nemen en de invordering van zekere gelden (m.n. die van de overheid) is opgedragen: van de directe belastingen;
3. vat waarin iets wordt opgevangen; recipiënt;
4. toestel waarmee signalen hoorbaar en/of zichtbaar gemaakt kunnen worden.
De door de antenne opgevangen golven worden geselecteerd door een of meer op de gewenste te ontvangen frequentie (golflengte) afgestemde resonantiekringen. De op de draaggolf aanwezige informatie wordt door detectie omgezet in een hoorbaar of zichtbaar signaal of beeld. Bij de vroege typen ontvangers werd na de detectie het verkregen signaal versterkt en via een luidspreker beluisterd. Een dergelijke ontvanger, een rechtuit-ontvanger, wordt soms nog toegepast bij bepaalde ontvangsystemen, maar is niet selectief genoeg bij het toenemend aantal zenders. Een grote verbetering werd bereikt met de invoering van de superheterodyne ontvanger, waarbij het signaal dat anders naar de detector gaat, gemengd wordt met een hulptrilling. De frequentie van het geselecteerde en soms versterkte antennesignaal wordt gemengd met die frequentie waarvan de som of het verschil van beide een vaste waarde heeft, de zgn. middenfrequentie.
Deze vaste middenfrequentie kan zo gefilterd en versterkt worden, dat men alleen het gewenste station hoort en geen storing van naastliggende zenders ondervindt. Deze middenfrequentie wordt dan eveneens weer gedetecteerd en versterkt tot luidsprekerniveau of tot beeldspanning. Bij de moderne dubbele superheterodyne ontvanger wordt dit mengsysteem tweemaal toegepast. Aanvankelijk waren alle ontvangers alleen geschikt voor AM-ontvangst (amplitudemodulatie), maar naast AM zijn nu de meeste ontvangers ook geschikt voor de ontvangst van FM (frequentiemodulatie), die naast een betere geluidskwaliteit ook een betere storingsvrijheid geeft. Een nadeel is dat het ontvangstbereik beperkt is en er dus een groot aantal steunzenders nodig is. Ook biedt de FM de mogelijkheid om over één zender stereoprogramma’s uit zenden.
De ontvangers die uitsluitend met radiobuizen zijn uitgevoerd, zijn volledig achterhaald door de invoering van de transistor, waardoor de afmetingen kleiner zijn geworden en de ontvanger minder energie verbruikt. Het streven is hele delen van de schakeling onder te brengen in een geïntegreerde schakeling (IC), waarbij transistoren, weerstanden en andere elektrische delen in een klein tabletje van ca. 8 mm x 20 mm zijn ondergebracht. Buiten enkele afstem-en regelmiddelen kan men met 2 of 3 van deze IC’s reeds een ontvanger bouwen. Bij televisieontvangers worden dezelfde principes toegepast en vindt men vele IC’s in moderne apparaten. Voor het geluid wordt veelal FM toegepast, maar voor het beeld wordt een AM-systeem gebruikt.
