v. (-en),
1. draaiing van een voorwerp om zijn as, toer: dat vliegwiel maakt 100 omwentelingen per minuut;
2. (meetkunde) draaiing van een rechte of kromme lijn om een as;
3. omkering, algehele verandering in de toestand van iets, in een stand van zaken: die uitvinding bracht een teweeg in het verkeer; m.n. grote, gewelddadige verandering in een bestaande orde van zaken, in de staatsinstellingen, revolutie (e).
© Het begrip omwenteling werd in Nederland in het WStr ingevoerd (art. 80 bis) door de wet van 28.7. 1920 (houdende nadere voorziening tot bestrijding van revolutionaire woelingen) en hield in het vernietigen of op onwettige wijze veranderen van de grondwettige regeringsvorm of de orde van troonopvolging. Bij de wet van 10.4.1954 (oorlogsstrafrecht), Stb. 408 is het onder verschillende vormen werkzaam zijn ter voorbereiding, bevordering of teweegbrenging van een omwenteling met ten hoogste 20 jaar gevangenisstraf bedreigd (art. 97 WStr). Ieder die kennis draagt van genoemde misdrijven dient onmiddellijk aangifte te doen (art. 160 WBv).
In België stellen de artt. 101-112 en 124-136 Swb criminele straf (doodstraf, hechtenis of buitengewone hechtenis) tegen de daders en hun deelnemers van een reeks misdaden gaande van de aanslag op en de samenspanning tegen de koning, de koninklijke familie en de regeringsvorm tot verscheidene misdrijven tegen de inwendige veiligheid van de staat, o.m. aanslagen om burgeroorlog te verwekken door de burgers of inwoners tegen elkaar te wapenen, of hen aan te zetten zich tegen elkaar te wapenen; en samenspanning met hetzelfde oogmerk gesmeed. Een dergelijke aanslag ondernomen met het oogmerk om hetzij de regeringsvorm of de orde van troonopvolging te vernietigen of te veranderen, hetzij de burgers of de inwoners de wapenen te doen opnemen tegen het koninklijk gezag, de Wetgevende Kamers of een daarvan, wordt gestraft met levenslange hechtenis. Aanslag bestaat zodra er strafbare poging is; samenspanning zodra verscheidene personen samen het besluit hebben genomen om te handelen. Degenen onder de schuldigen die vóór enige aanslag en vóór enig begin van vervolging die samenspanningen of die misdrijven en hun daders of medeplichtigen aan de overheid kenbaar maken, blijven vrij van straf.
