[Indiaans Manitobáw, Straat van de Geest], Canadese prov. in het centrum van Canada, 650000 km² (waarvan 101600 km² water), 1018000 inw. Hoofdstad: Winnipeg.
FYSISCHE GESTELDHEID
De bodem stijgt van de 220 m hoge kustvlakte langs de Hudson Baai geleidelijk naar het westen en zuiden. Het hoogste punt (825 m) ligt in de Duck Mountains. Het noorden en oosten worden ingenomen door het ertsrijke Canadese Schild. In het zuidwesten ligt de laagste van de drie Canadese prairievlakten, met als ondergrond mariene krijtafzettingen. Grote meren als Winnipeg, Winnipegosis, Manitoba, Cedar, Moose, Dauphin, zijn resten van het ca. 285000 km² grote Agassiz Meer uit het Pleistoceen.
De afwatering vindt plaats naar de Hudson Baai. De in het noorden liggende podzolgrond met toendra en naaldwoud gaat naar het zuiden via kalkrijke grond met gemengd woud over in zwarte aarde. Het klimaat is continentaal (lange, koude winters van nov.–mrt.) en geeft m.n. in het late voorjaar regen (51 cm/jaar).
BEVOLKING
De bevolking, voor 5 % van Ned. herkomst, woont m.n. in Groot Winnipeg, voorts woont 30 % in het zuiden op minder dan 150 km van de grens met de VS.
ECONOMIE
De bestaansmiddelen zijn landbouw (19 %), mijnbouw (12 %), industrie (37 %), bouwbedrijf (26 %). De grote tarweproduktie kwam na de aanleg van de spoorwegen (1885) op gang. Voor de export ontstond Churchill aan de Hudson Baai als provinciale zeehaven. Na jaren van overproduktie (ca. 1920–30) werd een verscheidenheid van gewassen geteeld, o.a. andere granen, suikerbieten.
Verder is veeteelt (varkens, melkvee, pluimvee) van belang geworden. In het noorden is toename van bosexploitatie: The Pas heeft belangrijke houtzagerijen. In de meren en rivieren is zoetwatervisserij van commercieel belang. In de mijnbouw is nikkel het voornaamste, verder koper, zink. Bij Lac du Bonnet is een grote tantaliummijn. In het zuiden wordt petroleum geëxploiteerd. De toegenomen industrie, m.n. in Winnipeg, omvat voedingsmiddelen, kleding, papier, metaalwaren, machinerieën, transportmiddelen (m.n. vliegtuigonderdelen, spoorwegmateriaal).
GESCHIEDENIS
Pelsjagers van de Hudson’s Bay Company waren de eerste blanken. Vestiging in de Red River-vallei kwam ca. 1860 met landbouwers. In 1870 kocht Canada dit district van de Hudson’s Bay Company en werd als Manitoba een provincie van de Confederatie Canada. In 1881 werd Manitoba tot aan Saskatchewan vergroot, in 1912 tot aan de Hudson Baai.
[dr.J.D.F.Stachhouwer].
