Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2021

Mal (model)

betekenis & definitie

m. (—len),

model, patroon, uitslag waarnaar iets gemaakt wordt; (ook: sjabloon), hulpgereedschap voor het tekenen, schilderen, snijden van bepaalde lijnen, figuren, symbolen, letters;

hulpgereedschap voor het vastzetten en/of in de juiste stand houden van te bewerken onderdelen en/of gereedschap; (ook: kaliber), gereedschap voor het controleren van bepaalde afmetingen van werkstukken (b.v. middellijn van kogels). Mallen worden in het algemeen gebruikt voor snelle en nauwkeurige serieproduktie van werkstukken. Een kopieermal wordt op de kopieerbank gebruikt, b.v. een reeds eerder vervaardigd werkstuk, een geprofileerde mal, of een plaatmal (een in plaatmateriaal vervaardigd profiel) voor cirkelvormige werkstukken. Een contramal heeft een tegenovergesteld profiel. Hij wordt b.v. gebruikt voor het maken van lijsten bij het stucadoren, voor ronde gietvormen (men spreekt van draai- of trekmal, trekplank). Kunststofprodukten worden veelal in een contramal gemaakt (b.v. scheepsromp).

Tekenmallen worden vaak genoemd naar hun doel, b.v. lettermal, afrondingsmal.

Een lasmal dient vooral om de te lassen onderdelen in de juiste stand ten opzichte van elkaar te klemmen. Voor het zuiver aftekenen (het aangeven van te bewerken plaatsen) van seriewerkstukken kan een aftekenmal worden gemaakt. Ook voor het juist positioneren van gereedschap ten opzichte van een werkstuk kan een mal worden gebruikt, b.v. een boormal die boren geleidt in gehard stalen bussen.

< >