[Eng.], m., stroming in de beeldende kunst die het landschap als werkterrein kiest.
De term land-art is ontleend aan een film van Gerry Schum uit 1969, die een aantal in de vrije natuur uitgevoerde projecten toonde. De land-art komt voort uit de behoefte van sommige kunstenaars om zich te bevrijden van de banden van de traditionele beeldhouwkunst. Deze bood slechts beperkte mogelijkheden tot ruimtelijke ervaring. Al eerder manifesteerde deze expansie van de kunsten zich in de happening of het environment. In de land-art eigent de kunst zich de grootst mogelijke ruimte toe. Veel kunstenaars van de land-art waren oorspronkelijk beeldhouwers, die zich bezighielden met minimal art, waarin de omgeving essentieel was voor de ervaring van het kunstwerk.
Ook werken met aarde als materiaal was niet nieuw. Bij bepaalde projecten uit de arte povera b.v. werd zand in de tentoonstellingsruimte gestort of werden buiten kuilen gegraven. Een ander aspect van de landart, het gebruik van weerselementen, had zijn voorlopers in P.Manzoni en H.Haacke.
Land-art kan men globaal verdelen in drie typen:
1. Ingrepen in het landschap. Hierbij maakte men als het ware negatieve sculpturen: b.v. de enorme kuilen van M.Heizer en de al dan niet geometrische sporen en patronen waarmee R.Morris zich bezighield. Kenmerkend is, dat deze ingrepen op den duur vanzelf verdwijnen door het natuurlijk proces.
2. Toevoegingen aan het landschap. Onnatuurlijke elementen werden in het landschap aangebracht, b.v. de spiegeltoren van H.Mack in de Sahara of de cilinder in zee van B.Flanagan. De wisselwerking tussen natuur en het vreemde object is daarbij zeer wezenlijk.
3. Acties in het landschap. Het landschap kan noodzakelijk zijn als omgeving voor een door de kunstenaar zelf uit te voeren actie. Voorbeelden hiervan zijn een voettocht door het landschap door R.Long en het lopen tussen twee krijtlijnen van W.de Maria. Hierbij werd het element tijd ingevoerd. Tijd is ook van belang bij het gebruik maken van natuurlijke processen als eb en vloed, zoals J.Dibbets en B. Flanagan deden.
De drie typen lopen vaak door elkaar. Van landart kan men alleen via foto of film een juist begrip krijgen. Land-art heeft door weersinvloeden en het gebruik van natuurlijke processen een zeer tijdelijk karakter. Vele projecten werden op afgelegen plaatsen zoals woestijnen en stranden uitgevoerd. Door de uitgestrektheid van de ruimte blijft het geheel vaak tamelijk onoverzichtelijk. Land-art heeft veel gemeen met conceptuele kunst. De documentatie via foto of film wordt door sommigen op zichzelf als kunst beschouwd.
LITT. Cat.tent. Op losse schroeven, Stedelijk Museum Amsterdam (1969); D.Higgins en W. Vostell, Pop-architektur-Concept art (1969).
