[Lat.], v. (-s), uitvoering, tenuitvoerlegging (van een vonnis), strafvoltrekking, m.n. doodstraf, terechtstelling; terechtstelling van een veroordeelde; uitstel van — (fig.), maatregel die een onaangename of nadelige gebeurtenis slechts verschuift; inbeslagneming en verkoop van iemands goederen wegens schuld; parate —, voltrekking van een vonnis waartoe geen nieuw vonnis vereist wordt: bij wanbetaling geschiedt de invordering bij dwangbevel, meebrengend het recht van parate — ; ook fig.; fiscale —, op last van de fiscus.
Executie is voorbehouden aan de staat. Met de uitvoering van strafvonnissen is het OM belast, met de uitvoering van burgerlijke vonnissen en andere executoriale titels zijn de deurwaarders belast. Executie in burgerlijke zaken vindt alleen plaats op verzoek van de rechthebbende. De wet stelt dwangmiddelen ter beschikking van de rechthebbende die over een executoriale titel beschikt. Te onderscheiden zijn directe en indirecte executiemiddelen. Het voornaamste directe middel is executoriaal beslag op de goederen van de schuldenaar, gevolgd door verkoop daarvan.
Indirecte middelen zijn lijfsdwang en dwangsom, door de rechter op te leggen. De ontvanger der rijksbelastingen heeft het recht van parate executie, d.i. het recht om de goederen van de schuldenaar zonder vonnis aan te tasten, op grond van een dwangbevel van de ontvanger. Ook de pandhouder heeft het recht van parate executie (art. 1201 Ned. BW), evenals de eerste hypotheekhouder, die het beding bedoeld in art. 1223 lid 2 Ned. BW heeft gemaakt. In België verklaart art. 1626 Ger. Wbk. elk beding van parate executie in overeenkomsten voor nietig.
Executie in civiele zaken is geregeld in Nederland in de artt. 430—619 WBv, in België in de artt. 1386— 1675 Ger. Wbk., die in strafzaken in de artt. 553589 Ned. WSv.
Een speciale betekenis van executie is die van tenuitvoerlegging van de doodstraf, dus terechtstelling: zie doodstraf.
LITT. F.M.J.Jansen, Executie-en beslagrecht (1958).
