Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-08-2021

Davit

betekenis & definitie

m. (-s), inrichting die in het algemeen paarsgewijs wordt gebruikt voor het te water laten, uit het water omhoog hijsen en vastzetten van de bij het schip behorende sloepen en reddingsboten: de sloepen hangen in de davits.

(In hun primitiefste vorm zijn de davits een van boven omgebogen ijzeren stang, paarsgewijs bevestigd aan de verschansing van het bovenste dek van het schip, en om de verticale as draaibaar. De reddingsboot of werksloep wordt er aan takels aan opgehangen. Dit type wordt nog vrijwel uitsluitend toegepast in de binnenvaart en op kleine zeeschepen. Sedert ca.1900 zijn er veel verbeterde typen al dan niet geoctrooieerd - op de markt gekomen; de bekendste zijn: de schroef stangdavit, de kwadrantdavit, de zwaartekrachtdavit en de schatdavits.

De schroefstangdavits hebben in het dwarsscheepse vlak beweegbare armen, die uit hun ruststand met de aan takels hangende sloep naar buiten boord zwenken, door middel van een door een zwengel bewogen schroefstang-inrichting. Bij sommige typen van deze davits draait de arm om een door zijn ondereinde gestoken en in de fundatie van de davit aangebrachte as; bij andere typen heeft het ondereinde van de arm een getand kwadrant, dat grijpt in een tot de fundatie behorende horizontale, getande staaf of rail. Bij het uitdraaien rolt het kwadrant over deze rail tot de arm in zijn uiterste stand is gekomen en de sloep vrij van het schip hangt.

De zwaartekrachtdavits hebben een boven manshoogte, dwarsscheeps boven het dek geplaatste, hellende zware stalen afloop, waarop de eigenlijke davit met de sloep rust. Wordt de davit met één handbeweging ontgrendeld, dan glijdt hij door zijn eigen gewicht en dat van de sloep (dus door de zwaartekracht) op de rollen over de afloopbaan tot onderaan. Door de daar naar beneden gebogen vorm van die afloopbaan staat de davit dan in een zodanige stand, dat de sloep buitenboord hangt en kan worden gevierd tot het dek waar zij nodig is. De ontgrendeling kan op afstand (b.v. centraal vanaf de brug) geschieden, zoals ook alle daarop volgende bewegingen, waaronder ook het tot het inschepingsdek afvieren van de sloep, automatisch kunnen gebeuren. Personeel aan dek is bij deze manoeuvres niet nodig.

De schatdavits zijn voorzien van ‘schaatsen’ die het te water laten van een reddingsboot bij zware slagzij van het schip aan de hoge kant van het schip mogelijk maken.

Alle davits moeten zodanig ontworpen zijn dat zij naar buiten kunnen zwaaien tegen een slagzij van ten minste 15° in.

< >