methode in de culturele antropologie om te komen tot algemene uitspraken omtrent cultureel bepaald gedrag met behulp van vergelijken, om daarbij verschil of overeenkomst te kunnen constateren. Het toepassen van de comparatieve methode vraagt grote kennis van zaken en grote behoedzaamheid.
Hoe gecompliceerder de verschijnselen, hoe moeilijker het vergelijken. In het algemeen beperkt men zich tot het vergelijken van aspecten. Voor sommige antropologen geeft het vergelijken van enkele goed onderzochte gevallen voldoende aanwijzingen om tot uitspraken te komen (Nadel). Anderen daarentegen eisen een zo groot mogelijk aantal gevallen. Te dien einde ontwierp de Amerikaanse antropoloog G.P.Murdock een systeem, waarin van een groot aantal culturen een groot aantal aspecten in gecodeerde tabellen weergegeven wordt. Vergelijkingen met behulp van deze ethnographic atlas kunnen daardoor met behulp van statistische methoden opgezet worden.
A. J.F.Kobben wees op de betekenis van de ‘uitzonderingen’ die altijd weer voorkomen in vergelijkingen. Een deel van de uitzonderingen blijkt te berusten op fouten in beschrijving of classificatie. Een ander deel echter kan aanleiding geven de vergelijking te herzien of te verfijnen.
LITT. S.F.Nadel, The foundations of soc. anthr. (1951); G.P.Murdock, Soc. structure (1949), G.P. Murdock, Ethnogr. atlas (1967); A.J.F.Kobben, Why exceptions (in: Current anthropology 8,1967), A.J.F.Kobben, Comparativists and non-comparativists (in: A handb. of method in cult. anthr., 1973).
