[➝Gr. cheir, hand; grafein, schrijven; Lat. chirographum], m. (-grafen),
1. (Romeinse oudheid) een in beginsel eigenhandig geschreven en in ieder geval door eigen ondertekening tot bewijs dienende verklaring, meestal een schuldbekentenis (leeft voort in art. 1915 Ned. BW);
2. (middeleeuwen) oorkonde, deel van een blad waarop oorspronkelijk twee of meer identieke akten geschreven waren;
3. (r.k.) een eigenhandig door de paus geschreven of althans ondertekende brief, om een zakelijke beslissing een persoonlijk karakter te geven.