bron: J.F. de Wijn en J. Weits, Steensma’s voedingsleer (1971)

betekenis & definitie

vitamine. Kenmerken van de voor de mens belangrijke vitaminen vitamine, provitamine of vitaminegroep belangrijkste stof(fen) belangrijke bronnen biochemische functie deficiëntieverschijnselen WATEROPLOSBARE VITAMINEN vitamine B1 thiamine (vroeger aneurine) (bruin)brood, peulvruchten, (varkens)vlees in de koolhydraatstofwisseling maag-, darmstoornissen, neuritis, beriberi vitamine B2 riboflavine (vroeger lactoflavine) melk(produkten), eieren, (bruin)brood als fosfaatverbinding in flavo-proteïnen huidafwijkingen, inscheuren van de mondhoeken, hoornvliesaandoeningen vitamine B6-groep pyridoxine (adermine) pyridoxalfosfaat vis, eieren, (bruin)brood, vlees, groenten in de eiwitstofwisseling bij zuigelingen toevallen, huidaandoeningen vitamine B12-groep vitamine B1 vis, vlees, melk, eieren; wordt door darmbacteriën gevormd bij de aanmaak van rode bloedcellen pernicieuze anemie nicotinezuurgroep nicotinezuur (niacine) nicotinezuuramide aardappelen, groenten, vis, vlees; kan in het lichaam uit tryptofaan worden gevormd in de stofwisseling dermatitis, depressiviteit, pellagra pantotheenzuur pantotheenzuur vlees, groente, eieren enz. in de stofwisseling als bestanddeel van coënzym A haaruitval en vroegtijdig grijsworden biotine biotine wordt door bacteriën in de dikke darm gemaakt als coënzym in de intermediaire stofwisseling dermatitis foliumzuur foliumzuur (folinezuur) brood, vlees, melk, groenten, kaas bij de DNAen RNA-synthese; in de aminozuurstofwisseling bepaalde vormen van bloedarmoede vitamine C ascorbinezuur fruit, groenten, aardappelen bij de vorming van hormonen en bindweefsel; de absorptie van mineralen door de darm scheurbuik VETOPLOSBARE VITAMINEN vitamine A-groep retinol (vitamine A1), 3-dehydroretinol (vitamine A2) levertraan, melkprodukten, eigeel, gevitamineerde margarine bij de verwerking van lichtprikkels in het netvlies nachtblindheid, xeroftalmie, remming van de groei provitamine A-groep 𝛼-, ß-, 𝛾-caroteen wortelen, fruit, bladgroenten, boter vitamine D-groep cholecalciferol (D3) ergocalciferol (D2) boter, melk, eigeel, gevitamineerde margarine, met ultraviolet licht kan het in de huid worden gevormd calciumhuishouding rachitis provitamine D-groep 7-dehydrocholesterol huid van zoogdieren vitamine E-groep 𝛼-, ß-, 𝛾-, 𝛿-tocoferol gist, schimmels, planteoliën, eieren, bladgroenten als antioxidans bij ratten onvruchtbaarheid; bij de mens zijn geen deficiënties bekend vitamine K-groep fyllochinon (vitamine K1) farnochinon (vitamine K2) groenten: wordt door de darmbacteriën gemaakt bij de bloedstolling bloedingen vitamine F-groep linolzuur linoleenzuur arachidonzuur planteoliën, margarine, linoleenzuur in visoliën bij de aanmaak van prostaglandinen huidontstekingen