Franse stad, hoofdstad van het dep. Gironde, op de linkeroever van de Garonne, 267000 inw. (stadsgebied ca. 555000 inw.), voornaamste handelsstad van Zuidwest-Frankrijk.
Bordeaux is zetel van een aartsbisschop.In de 18e eeuw werd de stad gemoderniseerd door de gouverneur markies de Tourny, die brede, rechte straten liet aanleggen (cours en allées), die prachtige verbindingen geven met de door Tourny aangelegde kaden langs de Garonne. Bezienswaardige gebouwen zijn de kathedraal Saint-André (12e eeuw) en de kerken Saint-Seurin (12e eeuw) en Sainte-Croix (overblijfsel van een abdij uit de 7e eeuw); voorts de torens Saint-Michel (14e eeuw) en Pey-Berland (15e eeuw), alsmede verschillende moderne bouwwerken. Aan de oever van de Garonne bevindt zich de Place des Quinconces.
Aan de oostzijde van dit plein staat het Grand Théâtre, een van de mooiste schouwburgen van Frankrijk (1773, gebouwd door Victor Louis). Bordeaux heeft een universiteit (1441), een academie van wetenschappen en kunsten (1712), een economische hogeschool en een scheepvaartschool (1631), musea en bibliotheken. Bordeaux is de zesde Franse zeehaven (op 15 m diepte), is met zijn omgeving een van de grootste Franse industriecentra: petroleumraffinaderijen, chemische industrie, rubberindustrie (op basis van het aardgas van Lacq), scheepsbouw en toeleveringsbedrijf, levensmiddelenindustrie.
Belangrijke handelsbeweging: o.a. export van wijn (3 mln. hl per jaar, m.n. afkomstig uit de districten Graves, Médoc, Sauternes en Saint-Emilion). De Bordeauxwijnen waren al in de 4e eeuw beroemd. Er is een luchthaven.
GESCHIEDENIS.
Bordeaux, het Romeinse Burdigala, is in 56 v.C. door de Romeinen veroverd op de Biturigen. Reeds in de keizertijd was Bordeaux centrum van handel en cultuur met een eigen universiteit; een dertigtal hoogleraren werd door de dichter Ausonius, in 320 te Bordeaux geboren, in verzen herdacht.
Bordeaux is sinds de 4e eeuw zetel van een aartsbisschop en werd hoofdstad van de prov. Guyenne. De stad behoorde vanaf 1154 tot het gebied van de Plantagenets in Frankrijk. Sinds die tijd dateert haar bloei als handelsstad. In 1453 kwam Bordeaux voorgoed bij Frankrijk. In de 18e eeuw is de stad uitgebreid en verfraaid. Zij was tijdens de Franse revolutie een tijdlang het voornaamste steunpunt van de girondijnen en tijdens de Frans-Duitse Oorlog (1870-71), de Eerste Wereldoorlog (sept.-dec. 1914) en de Tweede Wereldoorlog (14.5.-10.6.1940) noodzetel van de Franse regering.
LITT. L. Desgraves, Bordeaux au cours des siècles (1954); C. Higounet (red.), Histoire de Bordeaux (1962 vlg.).
