Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 30-05-2019

Blauwbaard (sprookjesfiguur)

betekenis & definitie

sprookjesfiguur die zijn zeven vrouwen ombracht. Hij is de hoofdfiguur in een van de sprookjes in Charles Perraults Contes de ma mère l’Oye (1697, Sprookjes van Moeder de Gans).

Verschillende motieven van dit verhaal zijn ook in andere sprookjes aanwezig:1. een vrouw aan wie een bos sleutels wordt gegeven met het verbod een bepaalde kamer te ontsluiten, opent toch dat vertrek en laat, geschrokken van wat zij ziet, de sleutel vallen; deze krijgt hierdoor een kenmerk waaruit de overtreding blijkt (motief uit Duizend-en-één-nacht);
2. een vrouw wordt op het laatste ogenblik door haar plotseling toesnellende broers gered uit de handen van haar man, die haar wil doden;
3. de figuur van de wreedaard die vrouwen tot zich lokt of huwt en deze daarna telkens op dezelfde wijze vermoordt. Een verband tussen dit laatste motief en de in 1440 als massamoordenaar terechtgestelde Gilles de Rais is uitgesloten. Al deze motieven vindt men terug in bijna alle Europese sprookjes en sagen (ook bij Grimm). Het motief van de vrouwenmoordenaar vindt men eveneens in het oude Ned. lied van Heer Halewijn. Het sprookje van Blauwbaard is voor opera bewerkt door o.a. A.Grétry en Béla Bartók en voor operette o.a. door J. Offenbach.

LITT. M.Soriano, C.Perrault (1969).