[Gr. opsis, het zien], v., proefexcisie, het chirurgisch verwijderen van een stukje weefsel uit een levend lichaam voor microscopisch onderzoek. Biopsie is een van de belangrijkste hulpmiddelen om bij tal van ziekten een zekere (histologische) diagnose te stellen.
Zij wordt voornamelijk toegepast om het al of niet bestaan van kanker en andere kwaadaardige gezwellen aan te tonen. Ook om de uitbreiding van een ziekteproces vast te stellen kan zij nuttig zijn.De uitslag van het onderzoek is veelal bepalend voor de wijze van behandeling. Het ondergaan van een biopsie geeft weinig last en is als regel ongevaarlijk; het verkrijgen van zekerheid betreffende de diagnose weegt zwaarder dan het kleine risico van de ingreep.Het zijn niet alleen oppervlakkige weefsels en organen (huid, lymfklieren) waaruit een biopsie gedaan wordt; met behulp van instrumenten is het ook mogelijk langs natuurlijke weg uit sommige inwendige organen, zoals keel, stembanden, slokdarm, longen, maag, dunne darm, endeldarm, baarmoederhals en blaas, proefexcisies te nemen. Voorts wordt gebruik gemaakt van een holle naald om diepgelegen weefsels te bereiken, b.v. lever, nier, beenmerg en wervellichaam. Van het verkregen weefsel worden na geschikte voorbehandeling met behulp van een microtoom uiterst dunne sneden gemaakt, die gekleurd worden, waarna de fijnere weefselstructuren onder de microscoop bestudeerd kunnen worden. Het weinige materiaal uit een naaldbiopsie kan op dezelfde wijze onderzocht worden, maar het is ook gebruikelijk om dit materiaal op glaasjes uit te strijken, te kleuren, en dan de afzonderlijke cellen microscopisch te identificeren (zie cytodiagnostiek). Ook kan men het materiaal bacteriologisch onderzoeken.
LITT. P.A.A.Klok, Chirurgie (1974).
