[Gr., boekbeschrijving], v. (-ën),
1. boekbeschrijving, leer en kunst van de uitwendige beschrijving van het boek zoals titel, formaat, drukplaats, drukker en jaartal;
2. beschrijvende lijst van boeken, m.n. op een bepaald gebied of van een bepaalde schrijver: achter in dit werk vindt men een een literatuurlijst; ook: boek of periodiek met zulke lijsten.
Bibliografie is de studie van het gedrukte boek als materieel object, als resultaat van het technisch proces van het boekdrukken. Betreft deze studie het oudere boek, dan doet men dit met het oog op de geschiedenis van de daarin afgedrukte tekst: meestal analytische bibliografie genoemd. Deze nog jonge wetenschap is ontstaan uit het inzicht dat de technische en organisatorische wijze waarop een boek tot stand kwam, de daarin afgedrukte tekst beïnvloedde. Voor de filologie, die zich bezighoudt met oude teksten, is de analytische bibliografie dan ook een hulpwetenschap.
De bibliografieën worden verdeeld in algemene (meest nationale), persoons(d.w.z. van en over een persoon) en speciale (onderwerps-)bibliografieën. De enorme boeken productie heeft de algemene internationale bibliografie vanaf de 19e eeuw onmogelijk gemaakt. De nationale bibliografie (in Nederland sinds 1885 de ‘Brinkman’) kan in het algemeen de wenselijke volledigheid vrij dicht benaderen.
In Nederland is de letterkundige productie (uitgezonderd de jaren 1541—1600) volledig beschreven. Naast de ‘Brinkman’, die de productie van de erkende uitgeverij beschrijft, werkt de Koninklijke Bibliotheek aan de bibliografie van overheidspublicaties, terwijl de Universiteitsbibliotheek Utrecht een bibliografie (catalogus genoemd) van in Nederland verschenen academische geschriften (m.n. dissertaties) verzorgt.
In België verschenen de Bibliographie Nationale, 1830—80 (4dln. 1886—1910)en F.de Potter, Vlaamsche Bibliographie 1830-90 (1893-1902). Sedert 1875 verschijnt maandelijks de Bibliographie de Belgique/Belgische Bibliographie. In het bibliografische veld wordt een sleutelpositie ingenomen door bibliografieën van bibliografieën. (Zie hierna het overzicht Nationale Bibliografieën.)
De nationale bibliografieën worden deels vervaardigd door speciaal daartoe opgerichte, nationale centra, al dan niet (direct) gelieerd aan de nationale bibliotheek (Engeland, Frankrijk), deels door het particuliere initiatief (VS, Nederland).
Litt. Fredson Bowers, Principles of bibliographical description (1949); L.N.Malclès, Les sources du travail bibliographique (4 dln. 1950—58, herdr. 1965); O.Pinto, Le bibliografie nazionali (2e dr. 1951); H.F.Conover, Current national bibliographies (1955); H.Baer, Bibliographie und bibliographische Arbeitstechnik. Eine Einführung (2e verbeterde dr. 1964); L.N.Malclès, La bibliographie (3e dr. 1967); R.Stokes, The function of bibliography (1967); L.N.Malclès, Manuel de bibliographie (2e dr. 1969); P.Avicenne, Bibliographie services throughout the world 1965 69 (1972); P.Gaskell, Anew introduction to bibliography (1972); W.Totok en R.Weitzel, Handbuch der bibliographischen Nachschlagewerke (4e herz. dr. 1972); G.J.van der Lek, Bibliografie (12e herz. dr. 1974).
