Gepubliceerd op 17-01-2021

Xenobiotica

betekenis & definitie

o. (mv.), chemische verbindingen die niet van nature in het milieu voorkomen.

© Het gedrag van xenobiotica in het milieu en de toxiciteit ervan voor de mens zijn in toenemende mate onderwerp van onderzoek. Voor een volledig begrip van de mogelijke biologische effecten van xenobiotica en de invloed van omzettingsprocessen in het lichaam op verschijnselen als persistentie en bioaccumulatie, is het van belang dat het volledige omzettingsmechanisme van elke lichaamsvreemde stof wordt opgehelderd. De toxiciteit van een chemische verbinding voor een organisme wordt bepaald door een reeks van processen, zoals absorptie door het lichaam, verdeling over diverse weefseltypen, reversibele en irreversibele reacties met celbestanddelen en uiteindelijk verwijdering uit de weefsels en het lichaam door chemische transformatie (metabolisme) en/of excretie. Omzettingsmechanismen van lichaamsvreemde stoffen hebben zich waarschijnlijk ontwikkeld om organismen te beschermen tegen de toxische effecten van de in de natuur voorkomende stoffen die deel uitmaken van hun dieet. Zulke detoxificatiereacties verhogen in het algemeen de oplosbaarheid in water van een verbinding en daarmee de snelheid van uitscheiding. Er worden echter ook vaak biologisch actieve componenten gevormd die schadelijk voor het organisme kunnen zijn. → biotransformatie.