o. (-en), algemene naam voor zepen en andere stoffen die aan water of een andere vloeistof worden toegevoegd om de reinigende werking ervan te verhogen.
© De recente ontwikkelingen op het gebied van de wasmiddelen hebben vooral betrekking op het terugdringen van de hoeveelheid fosfaten die in wasmiddelen worden verwerkt en op het ontwikkelen van wasmiddelen die bij toepassing minder energie vragen dan de gebruikelijke.
Energiebesparing Het in synthetische wasmiddelen voor de witte was algemeen toegepaste bleekmiddel natriumperboraat heeft pas bij 8095 °C voldoende activiteit voor de bedoelde blekende werking. Wanneer aan het wasmiddel → tetra-acetylethyleendiamine (TAED) wordt toegevoegd, ontstaat in waterige oplossing door reactie met natriumperboraat het instabiele perazijnzuur dat reeds bij 50-60 °C een zelfde bleekwerking heeft. Doordat het wasproces nu bij een aanmerkelijk lagere temperatuur kan worden uitgevoerd en het tevens korter duurt, wordt een aanzienlijke energiebesparing verkregen.
Er hoeft slechts weinig TAED aan het wasmiddel te worden toegevoegd zodat de prijs ervan gelijk kan blijven.
Fosfaatsubstitutie De synthetische wasmiddelen bevatten nog steeds een vrij grote hoeveelheid natriumtri(poly)fosfaat dat het water onthardt en het losmaken en het in sop verdelen van het vuil bevordert. Het hieruit gevormde natriumorthofosfaat komt in het afvalwater terecht, en voor zover het niet bij de afvalwaterzuivering (→ derdetrapzuivering) wordt verwijderd, in het oppervlaktewater, waar het eutrofiëring kan veroorzaken. Onderzocht wordt of het tri(poly)fosfaat grotendeels of geheel vervangen kan worden door fosforvrije Produkten die in het wasproces dezelfde werking hebben als het fosfaat. In enkele landen (o.a. Canada en Zweden) is voor de fosfaatsubstitutie al op vrij grote schaal nitrilotriacetaat (NTA) toegepast, hoewel de effecten op lange termijn nog niet geheel bekend zijn. Een andere veelbelovende mogelijkheid is het gebruik van synthetische zeolieten.
Deze werken als ionenwisselaars die de calcium- en magnesiumionen binden en daardoor het water ontharden. De zeolieten worden als slib bij de afvalwaterzuivering door bezinken of filtreren afgescheiden. Er kunnen echter bij de toepassing van zeolieten nog storende neveneffecten optreden, b.v. wanneer biochemisch actieve ionen worden gebonden. Het is echter mogelijk de ruimtelijke structuur van de zeolieten zodanig aan te passen dat dergelijke effecten vermeden worden.
