Gepubliceerd op 17-01-2021

Tsjaad

betekenis & definitie

(République du Tchad), republiek ten noorden van Centraal-Afrika, begrensd door Libië, Soedan, Centraalafrikaanse Republiek, Kameroen, Nigeria en Niger, 1284000 km2. Hoofdstad: N’Djamena.

POLITIEK Met de steun van de Franse troepen, die in april 1978 werden ingezet, kon president F.→ Malloum zich handhaven en in aug. 1978 wist hij een van de guerrillaleiders, Hissene Habre, te bewegen tot een akkoord. Habre werd zelfs tot regeringsleider benoemd, terwijl Malloum werd bevestigd in zijn ambt van president. Het akkoord stuitte op heftig verzet van de andere FROLINAT-vleugels, terwijl het door Libië werd goedgekeurd. De Libische troepen die het FROLINAT tot dan toe hadden gesteund, zouden uit Noord- en Centraal-Tsjaad worden teruggetrokken. In sept. werden echter de spanningen tussen de beide landen weer groter en werd Libië ervan beschuldigd een deel van Noord-Tsjaad militair bezet te houden.

In 1979 nam de politieke chaos in Tsjaad nog toe, zowel door de onderlinge verdeeldheid tussen de FROLiNAT-facties als door een conflict tussen president Malloum en premier Habre, dat uitmondde in een regelrechte krachtmeting. Verzoeningsconferenties waaraan behalve Malloum en Habre ook de FROLiNAT-leiders deelnamen, leverden alleen tijdelijke akkoorden op, die niet geschikt waren om de rust en de vrede in het land te herstellen. In mrt. 1979 werd in de Nigeriaanse stad Kano een akkoord ondertekend, waarvan de belangrijkste gevolgen waren: de vorming van een overgangsregering van nationale eenheid en het verdwijnen van Malloum, die de krachtmeting duidelijk had verloren en verplicht was ontslag te nemen als president. Habre daarentegen keerde in het nieuwe kabinet terug als minister van Defensie. Het conflict met Libië bleef onopgelost en ook de aanwezigheid van de vredesmacht van Franse en Nigeriaanse militairen vormde een bron van spanningen. Nieuwe gevechten tussen rivaliserende volksmilities vielen in juni 1979 samen met een nieuw Libisch offensief.

Door de bemiddeling van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid werden de strijdende partijen bijeengebracht op een vierde verzoeningsconferentie in de Nigeriaanse hoofdstad Lagos (aug. 1979). Daar kwam een akkoord tot stand, dat zowel een wapenstilstand als de vorming van een nieuwe overgangsregering, de vorming van een controlecommissie en de terugtrekking van de Franse troepen regelde. Begin 1980 braken nieuwe gevechten uit, waarbij de bevolking uit het noorden (Arabieren en islamieten) weer tegenover die van het zuiden (zwarten en christenen) kwam te staan. In dec. 1980 zetten de troepen van het FROLINAT van G.Oueddi met de gewapende steun van Libië een offensief in dat leidde tot inneming van de hoofstad N’Djamena, wat het einde van de burgeroorlog betekende. De troepen van Hissene Habre namen de wijk naar Kameroen. Tsjaad gaf de wens te kennen de staatsvorm van Libië over te nemen en met Libië samen te smelten tot één staat.

< >