Gepubliceerd op 17-01-2021

Quasar

betekenis & definitie

v./m. (-s), sterachtig object met een grote roodverschuiving.

© Met de ontdekking in 1963 van de grote roodverschuiving van quasar 3C273 werd een discussie op gang gebracht, die de astronomen aan het begin van de jaren tachtig nog steeds bezighoudt. Een meerderheid schrijft de grote roodverschuivingen van quasars toe aan de kosmologische uitdijing van het heelal, wat inhoudt dat quasars op extreem grote afstanden staan. Een kleine minderheid (o.a. H.Arp van de Hale Observatories) houdt staande dat quasars helemaal niet zo ver weg staan en dat hun roodverschuiving een andere (gravitationele) oorzaak heeft. Voor beide standpunten worden regelmatig nieuwe observationele en theoretische argumenten aangedragen.

Voor de kosmologische interpretatie van de roodverschuiving van quasars pleit het feit dat er een geleidelijke overgang schijnt te bestaan tussen N- en Seyfert-melkwegstelsels en quasars, terwijl er ook indicaties bestaan dat quasars behoren tot clusters van melkwegstelsels die ongeveer dezelfde roodverschuiving hebben. Ook de ontdekking van de → dubbelquasar wijst in de richting van grote afstanden. Tegen deze interpretatie van de roodverschuiving pleit de aanwezigheid van materiebruggen tussen quasars en melkwegstelsels met een veel kleinere roodverschuiving, terwijl ook het bestaan van twee tripletten van quasars, dat zijn drie op één lijn staande quasars, waarbij de buitenste twee een ca. 3 maal zo grote roodverschuiving hebben als de middelste, erop wijst dat er uit het middelste stelsel materie is weggeschoten en waarbij de roodverschuiving althans ten dele niet kosmologisch is. Bij enkele quasars zijn expansiesnelheden gemeten (in hoekmaat) die, als de quasars op kosmologische afstanden zouden staan, groter zijn dan de lichtsnelheid. Deze schijnbare schending van de relativiteitstheorie is overigens theoretisch nog wel te verklaren. Wel is het vreemd dat er nog geen met quasars vergelijkbare objecten zijn waargenomen met een grote blauwverschuiving (d.w.z. op de aarde toekomend), wat eigenlijk wel verwacht mag worden als de quasars relatief dichtbij staan.