v./m. (-schroeven), (ook: propeller), hulpmiddel dat, als het zich in lucht bevindt, een draaiing om zijn as omzet in een trek- of duwkracht.
© Toen de straalmotoren meer terrein wonnen, kwam ook de idee naar voren om deze motoren te gebruiken voor het aandrijven van een propeller. Vooral de Britse Rotol-fabriek hield zich bezig met de ontwikkeling van deze propellers. Samen met de Britse motorenfabriek Rolls Royce werden de bekende Rolls Royce Dart-motoren ontwikkeld die werden voorzien van de Rotol-propellers. Deze combinaties noemt men propjets. De Britse Vickers Viscount en de Ned. Fokker F 27 Friendship zijn met deze propjetcombinaties uitgerust. Aangezien het toerental van deze motoren vrij hoog is, is het profiel van de propellers vrij dun gehouden en zijn de bladen zeer slank. Zij maken een irritant hoog geluid. Overigens worden zij net als de klassieke constantspeed propellers door middel van oliedruk bediend.
De nieuwste ontwikkeling op het gebied van luchtschroeven is de zgn. propfan. De propfan is een propeller met acht of tien bladen met een dun profiel en achterover gebogen bladeinden. Het blad heeft het model van een kromzwaard. De propfan heeft in vergelijking met een gewone propeller, bij hetzelfde vermogen, een diameter gelijk aan de helft van die van de gewone propeller. Ook het gewicht is gehalveerd. Het vermogen van een propeller wordt tot nu toe begrensd door de hoge snelheid van de bladtippen, die al gauw in de buurt van de geluidssnelheid komt. De propeller verliest dan zijn voortstuwend vermogen en wordt zeer lawaaiig. Door nu meer bladen toe te passen met een dunner profiel (waardoor zij breder worden), en deze bladen nog een kromming te geven, kan met een kleinere propellerdiameter volstaan worden. Hierdoor komt de snelheid van de bladeinden niet zo snel in het gebied van Mach 1. Het propfan-ontwerp bevindt zich nog in ontwikkeling. Men rekent er echter op, dat in 1990 de eerste vliegtuigen met propfans zullen vliegen. Een DC 9-30 uitgerust met propfans zal zeker 30 % minder brandstof gebruiken en minder lawaai maken dan een DC 9-30 met de normale JT 8 D-7 motoren.
