o., chemisch element, symbool Cd.
© Produktie. De wereldproduktie aan cadmium bedraagt ca. 17000 t per jaar met als belangrijkste produktielanden de VS (23 %), Japan (17 %), USSR (16 %), de BRD (7 %) en België (5 %). Nederland heeft één bedrijf dat cadmium produceert (ca. 500 t/jaar) volgens het elektrolytische proces.
Gebruik Cadmium wordt in de wereld gebruikt voor: roestvast maken van ijzer (elektroplating, 33 %), als pigment (25 %), stabilisator in plastics (16 %), in accumulatoren en batterijen (14 %) en legeringen (8 %). Het wordt, behalve in nikkel-cadmium accu’s, in kleine hoeveelheden in allerlei produkten verwerkt hetgeen hergebruik nagenoeg onmogelijk maakt. Het jaarlijkse verbruik van cadmium in Nederland bedraagt ca. 450 t/jaar verdeeld als volgt: elektroplating 531, pigmenten voor kunststoffen 198 t, pigmenten voor verf en emaille 54 t, stabilisatoren voor pvc 1061, legeringen en soldeer 261, fluorescentiebuizen 131. Naast deze 4501, die op den duur in het milieu terechtkomt, wordt ook via gebruik van grondstoffen waarin cadmium als verontreiniging voorkomt het Ned. milieu met cadmium belast, en wel door het gebruik van kolen met 1 t, stookolie 2,5 t, fosforzuurgips 8-27 t, fosfaatkunstmest 4-71, ijzererts 1-101. Bovendien wordt met de Rijn nog eens 120-1801 en met de Maas 101 Nederland binnengebracht.
Expositie Via het maagdarmkanaal en de longen neemt het menselijk lichaam uit voedsel, drinkwater en lucht cadmium op; via het bloed wordt het naar de nieren en de lever gevoerd. De uitscheiding van opgenomen cadmium is veel kleiner dan de dagelijkse opname, zodat het cadmium in deze organen zal accumuleren. Te hoge gehaltes in het voedsel, drinkwater of lucht kunnen aanleiding zijn tot specifieke ziekteverschijnselen zoals proteïnurie, glucosurie en ostéomalacie (→ itai-itai). De World Health Organization (WHO) heeft een maximale aanvaardbare dagelijkse dosis voorgesteld van 57—71 pg per persoon per dag. De gemiddelde opname uit voedsel bedraagt voor Nederland 32 pgl dag. Voor zware rokers (20 sigaretten/dag) komt hier nog eens 2-4 pg/dag aan cadmium bij uit de tabak.
De absorptie via de longen is echter veel groter dan via het maagdarmkanaal. Voor een zware roker komt de ene helft van de door het lichaam geabsorbeerde cadmium uit het voedsel en de andere helft uit tabaksrook. De dagelijkse opname in Nederland benadert de norm van de WHO . Bij mensen werkzaam in cadmium verwerkende bedrijven kan deze norm gemakkelijk overschreden worden.
LITT. J.F.Feenstra, Gebruik en verspreiding van cadmium in Nederland (1980).
