Pranava (Sanskriet: प्राणव) is een term uit de Vedische traditie en betekent "dat wat vibreert of voortbrengt." Het wordt vaak geassocieerd met de klank Aum, een heilige lettergreep die in veel Indiase religies zoals hindoeïsme, boeddhisme en jainisme als een fundamenteel spiritueel symbool wordt beschouwd.
De klank Aum bestaat uit drie fonemen: A (ah), U (ooh) en M (mmm), die samen de totaliteit van bestaan symboliseren. Ze vertegenwoordigen het verleden, het heden en de toekomst, evenals de drie bewustzijnstoestanden: waken, dromen en diepe slaap. De stilte na het reciteren van Aum wordt gezien als het transcendente, een verwijzing naar de universele werkelijkheid of Brahman.
Pranava wordt beschouwd als de oorspronkelijke vibratie of het kosmische geluid waaruit het universum is ontstaan. Het wordt gezien als de essentie van alle mantra's en wordt vaak gereciteerd aan het begin van spirituele rituelen en meditaties.
In de yoga- en meditatiefilosofie wordt de herhaling van Aum geacht de geest te kalmeren, het bewustzijn te verhogen en een verbinding te creëren met het hogere zelf of het goddelijke. De trilling van de klank wordt ook geassocieerd met specifieke energetische effecten op het lichaam en de geest.
Aum is een universeel symbool geworden voor spiritualiteit en meditatie, vaak afgebeeld in kunst en cultuur, en is wereldwijd erkend als een icoon van innerlijke vrede en universele verbinding.
