Als je een huis wilt verkopen of verhuren moet de eigenaar een energielabel aanvragen. Tenzij er al een geldig label is, een bestaand label is namelijk 10 jaar geldig na afgifte. Er zijn meerdere versies van het energielabel in omloop. De totstandkoming van het beleid rondom energieprestaties is niet bepaald soepel verlopen. Moet de eigenaar een energielabel aanvragen, welk type en wat zijn de gevolgen als er bij verkoop of verhuur geen label verstrekt wordt?
Waar komt het energielabel voor woningen vandaan?
2022 luidt het 20-jarig jubileum in van het energielabel voor gebouwen. Tenminste, toen werd de EPBD richtlijn aangenomen binnen het Europese Parlement. Het zou nog 4 jaar duren voordat in het Koninklijk Besluit werd besloten dat er een energielabel voor gebouwen zou komen in Nederland. Pas in 2008 werd het label verplicht gesteld bij verkoop en verhuur van een woning. De eigenaar kon een energielabel aanvragen maar er was veel kritiek op de wijze van certificering.
In 2010 werd de EPBD herzien en in alle lidstaten verplicht gesteld. Het doel hierbij was het verminderen van het energieverbruik in gebouwen, zowel woningen als zakelijke panden. Nederland was niet bepaald het braafste jongetje van de klas want er was geen boete in de wet opgenomen bij het verzuimen van de energielabel verplichting. Daarnaast was het label te gecompliceerd wat in 2012 werd aangepakt. Het uitblijven van sancties bleef echter gehandhaafd, het definitieve label was vrijwillig en daarmee niet te beboeten. In 2021 werden er ongeveer 1100 boetes uitgedeeld, er wordt nu dus wel op toegezien.
Politiek gezien was er verdeeldheid over het energielabel, ook de druk vanuit de EU werd niet gewaardeerd door een aantal politieke partijen. Er waren overigens 28 lidstaten die niet voldeden aan de Europese richtlijnen waarvan er 4 voor het Europese Hof van Justitie werden gedaagd. Nederland behoorde overigens niet tot deze landen, België wel. In 2013 werd het SER energieakkoord voor duurzame groei vastgesteld, Minster Blok wilde het systeem vereenvoudigen. In 2015 zou er een nieuwe versie van het label worden ingevoerd. Dit energielabel aanvragen was niet nodig omdat ieder gebouw in Nederland automatisch een waardering kreeg toegewezen als er nog geen definitief label was vastgesteld.
Welk energielabel is geldig?
Het voornaamste criterium bij het energielabel is de geldigheid van 10 jaar. Er is een vereenvoudigd label, een label dat destijds aangevraagd was door de eigenaar en het automatisch toegewezen label in 2015. Al deze variaties zijn geldig zolang ze niet ouder zijn dan 10 jaar. Sinds 2021 is er echter een nieuwe norm ingevoerd met een bijbehorend energielabel. Het betreft geen automatische schatting van de situatie maar er komt een gecertificeerde EP-adviseur langs om een opname te maken. Via Energielabelperfect.nl kun je een energielabel aanvragen bij een lokale adviseur. Naast een meer nauwkeurige meting worden er praktische adviezen verstrekt om de woning te verduurzamen. De laagste score is G, de hoogste A. Daarnaast wordt er bij de A-klasse onderscheid gemaakt, een woning die energie teruglevert komt in aanmerking voor een A++++ label.
Tot 2021 was het mogelijk om de informatie op het voorlopige label van 2015 zelf aan te passen door een wijziging door te geven. Dit systeem bleek onvoldoende om een realistisch beeld te krijgen van verduurzaming in Nederland. Daarom is er in 2021 een nieuwe normering ingevoerd in combinatie met een onafhankelijke inspectie. Dit biedt zowel de eigenaar als koper of huurder meer zekerheid over de werkelijke energieprestaties van de woning. Aan deze inspectie zijn kosten verbonden die de aanvrager moet betalen. De wijze waarop het tarief tot stand komt kan verschillen. Dit kan op basis van oppervlakte worden bepaald. Energielabelperfect.nl werkt met een vast tarief voor huizen met een gemiddelde oppervlakte.
Uitzonderingen energielabel verplichting
Een energielabel aanvragen is niet voor alle gebouwen verplicht. Zo is er geen verplichting voor religieuze gebouwen, recreatiewoningen die minder dan 4 maanden per jaar worden bewoond en monumentale panden. De volledige lijst met uitzonderingen staat op de website van de Rijksoverheid. Via Milieu Centraal is het huidige label op te zoeken als deze bekend is. Voorlopige labels worden echter niet langer weergegeven omdat ze als onbetrouwbaar worden aangemerkt. Een reden om een nieuw energielabel aan te vragen is waardevermeerdering. Een huis dat aantoonbaar duurzaam is zal een hogere waarde hebben dan een woning die meer energie verbruikt. Hoewel de geldigheid 10 jaar is kan het na een renovatie of verduurzaming voordeel bieden om een inspectie uit te laten voeren.
