Aanduiding van een theorie over de evolutie van de mens die stelt dat onze voorouders aan de kust en in het water leefden
De “Aquatic Ape”-theorie gaat terug op de Britse marien-bioloog Alistair Hardy (1929) en werd sterk verdedigd door de schrijfster Elaine Morgan (1920-2013). In het Nederlands taalgebied heeft de theorie bekendheid gekregen door het werk van de Vlaamse arts Marc Verhaegen die er een boek over schreef “In den beginne was het water” (1997). Een meer correcte aanduiding van de theorie is het “kustgebonden verspreidingsmodel”.
De theorie houdt in dat voorouders van de mens tijdens de evolutie lange tijd in kusthabitats leefden en als aquatische dieren in het water verbleven. Deze hypothese wordt gesteld tegenover de savannehypothese. Volgens de aanhangers van de wateraaptheorie ontwikkelde een savannelandschap in Afrika zich pas 2,5 miljoen jaar geleden en konden de eerste bipedale homininen van 6 miljoen jaar geleden daar dus geen gebruik van maken.
De theorie verklaart een aantal typische eigenschappen van het menselijk lichaam, o.a. de afwezigheid van lichaamsbeharing en de dikte van het onderhuids vet. Deze kenmerken treffen we ook aan bij andere zoogdieren die het water opgezocht hebben zoals walvissen, zeekoeien en nijlpaarden. Ook zaken als de stroomlijn van het menselijk lichaam, de afsluitbaarheid van de neus en de controle over de ademhaling worden gezien als typische water-aanpassingen. De lange benen en het naar voren gerichte gezicht worden als een latere ontwikkeling beschouwd.
De klassieke evolutietheorie ontkent niet dat op sommige plekken de mensen aan de waterkant hun kostje bij elkaar scharrelden en leefden van mosselen, schaaldieren e.d., echter alle hominine fossielen zijn tot nu toe gevonden in een terrestrische omgeving.
