De meest recente era van de aardgeschiedenis waarin het leven zoals we dat nu kennen evolueerde; periode van 65,95 miljoen jaar geleden tot nu
De aardgeschiedenis wordt ingedeeld in vier eons, waarvan de laatste het Fanerozoïcum is (van 541 Ma BP tot nu; Ma BP = miljoen jaar voor heden). Het Fanerozoïcum heeft drie era's:
- Paleozoïcum (541-245 Ma BP), dat begon met het Cambrium en eindigde met het Perm en een enorme massa-extinctie.
- Mesozoïcum (245-66 Ma BP), dat eindigde met de massa-extinctie van reptielen en de K-Pg-overgang.
- Cenozoïcum, waarin zoogdieren, vogels, bloemplanten en veel moderne insecten opkwamen.
Het Cenozoïcum (ook Caenozoïcum) wordt ingedeeld in drie periodes, Paleogeen, Neogeen en Kwartair, terwijl het Kwartair bestaat uit Pleistoceen en Holoceen, de belangrijkste tijdvakken voor de evolutie van de mens.
Het begin van het Cenozoïcum, de K-Pg (Krijt-Paleogeen)- of K/T (Krijt-Tertiair)-grens markeert een ingrijpende verandering in het leven op aarde. De enorme soortenrijkdom van de Mesozoïcum-reptielen zoals de dinosauriërs was verdwenen. De zoogdieren, die in het Mesozoïcum wel bestonden maar een relatief onopvallend bestaan leidden, evolueerden tot een zeer succesvolle groep, evenals de vogels. Terwijl het Mesozoïcum warm en droog was, was het begin van het Cenozoïcum nat; grote oerwouden ontwikkelden zich. De continenten die tijdens het Mesozoïcum uiteen gedreven waren bereikten de plek zoals we die nu kennen.
Opvallend is dat de radiatie van de zoogdierfauna niet direct aan het begin van het Cenozoïcum plaatsvond maar pas 15 miljoen jaar later (het “lange lont”-verschijnsel). De relatie tussen het uitsterven van de dinosauriërs, de inslag van een meteoriet bij de K-Pg-grens en de opkomst van de zoogdieren is minder duidelijk dan vaak beweerd wordt.
