Woordenboek van Neologismen

Marc de Coster (1999)

Gepubliceerd op 08-06-2017

Etnische zuivering

betekenis & definitie

Etnische zuivering - (Servisch en Kroatisch Etničko čišćenje; vgl. Eng. ethnic cleansing), voornamelijk m.b.t. het voormalige Joegoslavië: de uitdrijving, vaak ook uitmoording, van de ene etnische groep door de andere, i.h.b. de moslims door de Serven in Bosnië-Hercegovina sinds 1992. Dit maakte deel uit van de politiek van het creëren van een Groot-Servië. De praktijk roept herinneringen op aan de jodenvervolging door de nazi’s. De term werd voor het eerst openlijk in de mond genomen door de Servische extremist Vosjislav Seselj, maar viel al eerder waar te nemen in de Sovjet-Unie. In 1988 braken daar gevechten uit tussen Armeniërs en Azerbeidzjanen in de autonome enclave Nagornyj Karabach. Sovjetafgevaardigden bestempelden de deportaties van bevolkingsgroepen toen als etnitsjeskoje tsjisjtsjenije ‘etnische zuivering’.

De huidige versplintering van Oost-Europa zal zich zonder twijfel ook op historisch gebied manifesteren. Er is een vloedgolf van eng-nationalistische historiebeelden te verwachten, compleet met voorstellen tot grenswijzigingen en inlijving van ‘volksgenoten’ elders: ‘etnische zuiveringen’, quasi-wetenschappelijk gefundeerd. HP/De Tijd, 14-08-92

De term ‘etnische zuivering’, die het eerst openlijk is gebruikt door de Servische extremist Vojislav Seselj, is intussen gemeengoed geworden. De gebieden die de Serviërs in Kroatië hebben veroverd, worden in allerijl volgepompt met Serviërs, die op hun beurt zijn gevlucht uit door Kroaten beheerste steden en dorpen. de Volkskrant, 14-08-92

Voor Nederland is het morele imperatief allesoverheersend: verontwaardiging over middeleeuwse barbarij en een ‘etnische zuivering’ die herinneringen oproept aan het Duitse optreden in 1940-1945 en de jaren die eraan voorafgingen. Elsevier, 22-08-92

Owen: ‘De geschiedenis herhaalt zich in Europa. De annexatie van gebieden, de concentratiekampen, zelfs het jargon is hetzelfde, waarbij raciale zuiverheid is vervangen door het zo mogelijk nog verfoeilijker etnische zuiveringen.’ Het Parool, 29-08-92

De Servische verkrachtingen zijn volgens het Egrapport bedoeld om de ‘etnische zuiveringen te perfectioniseren’ en gericht op het verkrijgen van een zo groot mogelijk aantal ‘getraumatiseerde moslimvrouwen’. Opzij, februari 1993

Een boosaardige term heeft een plaatsje gevonden in het dagelijkse taalgebruik: ‘etnische zuivering’, het betekent ‘volkerenmoord’. Massa-executies, concentratiekampen, foltering en verkrachting worden door de Servische regering en plaatselijke Servische krijgsheren gebruikt om de niet-Servische bevolking in Bosnië-Herzegovina en delen van Kroatië systematisch uit te roeien. Humo, 29-04-93

Tot schrik van het Westen trad opeens Seselj, het brein achter de ‘etnische zuiveringen’, weer op de voorgrond. de Volkskrant, 04-06-93

Maar op zoek naar de Nieuwe Wereldorde werd in het kader van de Verenigde Naties wel gepoogd met blauwhelmen burgeroorlogen, etnische zuiveringen, genocide en anarchie te beëindigen, althans in te tomen. de Volkskrant, 30-09-94

Dusko Tadic heeft volgens de aanklagers actief deelgenomen aan de etnische zuiveringen in de omgeving van zijn woonplaats Kozarac... Trouw, 14-07-516

En wat erger is: de verdeling van Bosnië is definitief geworden en de voorafgaande etnische zuiveringen zijn nu ‘democratisch’ gelegitimeerd. HP/De Tijd, 20-12-96