In de oude tijd ging men ervan uit dat het hele mensenleven werd beheerst door lichaamsvochten. Een legendarische Griek en afstammeling van goden heet de eerste te zijn die erover schreef; een latere landgenoot, lijfarts van een Romeinse keizer, maakte er een systeem van dat eeuwen en nog eens eeuwen heeft standgehouden.
De vier sappen die de gang van zaken regelden, waren bloed, slijm, gal en zwarte gal. Was er van één zo'n vloeistof veel te veel aanwezig, dan ging er pertinent het een of ander mis. Van te veel zwarte gal werd men zwartgallig en te veel slijm (flegma in het Grieks) maakte iemand flegmatiek, wat indertijd klaarblijkelijk niet als compliment gold. Vocht is humor in het Latijn en humeur in het Frans. Stonden alle lichaamssappen op het juiste peil, dan was iemand dus in een goed ‘humeur’, dan was het met zijn ‘humor’ best gesteld. Toen de wetenschap met sprongen vorderingen maakte, werd de ziekteleer (pathologie) niet meer op sappen (humores) gebaseerd.
Dat was volslagen uit de tijd. Tot men besefte dat alle weefsels door vocht worden omspoeld en dat hun samenstelling wel degelijk van groot belang is. Onze Grieken zijn daarmee in ere hersteld, al gelooft niemand meer in zwarte gal en zo. De kunst van het genezen bestaat in het regelen van de vochthuishouding: van niets te veel en alles in de juiste samenstelling. In dit verband is het misschien handig ook de trefwoorden homeostase en homotoxine eens te raadplegen.
