(Gr. Kubele), Phrygische godin, vereerd als de Grote Moeder van alle leven in de natuur en als de Meesteres over de dieren.
Haar minnaar was Attis. Vanuit KI. Azië verbreidde zich haar eredienst over Hellas waar zij werd geïdentificeerd met Rhea. Haar eredienst, waarin de priesters Corybanten, of op Creta Cureten heetten, ging gepaard met extatische dansen en luidruchtige opwinding. Tijdens de tegenslagen van de 2de Punische oorlog werd de dienst van Rhea-Cybele-Magna Mater in Rome ingevoerd: (205 v.C.); op last van de Sibyllijnse boeken werd het beeld der godin in de vorm van een meteoorsteen vanuit Pcssinus (KI. Azië) naar de Palatijn gebracht. Daar werd een een tempel voor haar gebouwd en jaarlijks vierde men de Ludi Megalenses haar ter ere (Liv. XXIX, 10-11)ICONOGRAFIE De godin wordt afgebeeld in statuen, op reliëfs en munten. Zittend op een door leeuwen geflankeerde troon of rijdend in een wagen, met leeuwen bespannen. Meestal draagt zij een kroon van muurtinnen, in de hand een scepter, lauriertak of hoorn des overvloeds. Merkwaardig is een altaar-reliëf in Rome waar men de aankomst van Cybele in Rome ziet. Het schip met het beeld van de godin wordt aan een kabel getrokken door Claudia Quinta, een Romeinse, die men ten onrechte van al te lichtzinnige levenswandel verdacht, en die zo luidt de legende dank zij de hulp der godin, op deze wijze haar onschuld bewees.
Zie Attis, Rhea, Corybanten, Cureten, Sibyllijnse boeken
