(St.-Petersburg 1906-Moskou 1975). Russisch componist, studeerde piano bij Nikolajev en compositie bij Steinberg; was laureaat van het eerste pianoconcours Chopin te Warschau (1927).
Compositieleraar aan de conservatoria te St.-Petersburg (1937-1941;1945-1948) en Moskou (1943-1944). Van 1939-1948 was hij lid van het presidium van de Sovjet-componisten. Sjostakovitsj kwam tweemaal in aanraking met de Stalin-censuur. Zijn opera Lady Macbeth en ander vroeger werk werden in 1936 in de Pravda als decadent en gewild modern gebrandmerkt. In 1937 wist hij zich te rehabiliteren met zijn 5de symfonie. In 1948 werd hij, met Prokofjev, een tweede maal op de vingers getikt (nu voor zijn 9de symfonie).
Daarop reageerde hij met Het lied der bossen (1948). Na zijn dood verschenen zijn (door S.Volkov verzamelde) memoires: Testimony (1979; Ned. vert. Getuigenis, 1980): een bitter requisitoir tegen het Sovjet-regime (zijn in het Westen verblijvende zoon Maxim ontkende echter de echtheid van deze memoires). Sjostakovitsj muntte uit in het symfonische genre en volgde de lijn Beethoven-Tsjaikovski-Mahler. Zijn muziek is gekruid met satire en gewilde banaliteiten. Hij componeerde 15 symfonieën, o.m. de 8ste (Leningrad) en de 9de (Stalingrad), geschreven onder invloed van het oorlogsgeweld: concert voor piano, trompet en strijkorkest (1933). suite voor jazzorkest (1934). vioolconcert (1947-1955), tweede pianoconcert (1957); opera: Lady Macbeth (1934. in 1963 bewerkt tot Katarina Izmailova); pianowerken: 24 preluden en fuga’s (1933). in het Bach-jaar 1950 aangevuld met nog cens 24 preluden en fuga’s; kamermuziek, koorwerken, nationale liederen en filmmuziek (o.m. voor De val van Berlijn, 1949).
