Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het Binnenhof in 's-Gravenhage

betekenis & definitie

Het Binnenhof (Binnenhof 1) was vanaf de 13de eeuw bezit van de graaf van Holland en werd in 1582 het politieke centrum van de Republiek en in 1813 van het Koninkrijk der Nederlanden. In 1229 kocht graaf Floris IV de zogeheten hof van Vrouwe Meilendis.

Onder zijn opvolgers kwam in de loop van de 13de eeuw een grafelijk paleis tot stand op een ruim rechthoekig plein, dat werd ommuurd en omgracht. Een duinmeertje aan de noordzijde werd vergroot tot de huidige Hofvijver.

In de loop van de tijd werd het Binnenhofcomplex herhaaldelijk aangevuld en gewijzigd ten behoeve van de huisvesting van nieuwe bestuurlijke functies, eerst voor het graafschap en de provincie Holland en later voor de Republiek, het Koninkrijk en de moderne parlementaire democratie. De oorspronkelijke ommuring van het complex is zo goed als verdwenen en van de drie buitenpoorten resteert alleen de Gevangenpoort (Buitenhof).

De contouren van de Spuipoort zijn met behulp van messing platen aangegeven in de bestrating van de Hofplaats. De omgrachting heeft men in 1862 gedempt of overkluisd.

Het gedeelte naast het Mauritshuis is in 1985 weer uitgegraven. De oude bebouwing van het Binnenhof onderging de eerste restauratiewerken in 1861 (W.N.

Rose) en in 1879-'84 (F.J. Nieuwenhuis).

De oude Hofkapel (circa 1280) werd in 1879 grotendeels afgebroken.

Het huidige aanzicht van het Binnenhof over de Hofvijver is grotendeels rond 1880 ontstaan.

Een volgende ingrijpende restauratie- en nieuwbouwfase vond plaats in 1896-1904, onder leiding van een commissie bestaande uit de architecten C. Muysken, D.E.C.

Knuttel, C.H. Peters, F.J.

Nieuwenhuis en P.J.H. Cuypers.

De vernieuwing van de bebouwing aan de noordzijde van het Binnenhof ging door tot 1913. De meest recente vernieuwing en wijziging van het Binnenhof is uitgevoerd in 1988-'92 met de toevoeging van een nieuw vergadercomplex voor de Tweede Kamer en enkele aangrenzende gebouwen.