Monumenten in Nederland: Zuid-Holland

Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-Vischer, Sabine Broekhoven en Ronald Rommes (2004)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De (Herv.) Grote Kerk in Maassluis

betekenis & definitie

De (Herv.) Grote Kerk (Kerkplein 2) is gebouwd in de vorm van een Grieks kruis met lage aanbouwen tussen de armen en heeft een rijzige toren van twee geledingen met opengewerkte lantaarn. De kerk kwam in 1629-'39 tot stand in navolging van de Amsterdamse Noorderkerk, met advies van Dirck Jansz (1630).

De gevels werden in 1637 ontworpen door Maarten Gillisz van der Pijpen. De overhoekse steunberen, boogfriezen en traceringen vertonen nog gotische details.

De toegang wordt gevormd door een laat-maniëristische zandstenen poort in de zuidoosthoek. In plaats van de te zwaar gebleken kruisingstoren verrees in 1648-'50 de westtoren naar ontwerp van Arent van 's-Gravesande.

De houten bovenbouw hiervan bestaat uit een vierkant met wijzerplaten en twee opengewerkte achtzijdige geledingen met daarin een carillon (1974). De oorlogsschade heeft men hersteld in 1947 en de kerk is gerestaureerd in 1991-'93.Het interieur wordt gedekt door houten tongewelven die rusten op kruispijlers met dorische halfzuilen. Tot de inventaris behoren een preekstoel en doophek (beide 1639; Simon Simonsz Decker), een ‘regeringsbank’ (1642), een koorhek (1660) en 17de-eeuwse banken. Verder zijn er twee gildenborden het Visserijbord (1649) met een zeegezicht door Abraham van Beyeren en het Kleermakersbord (1650) - en een Eeuwfeestbord (1739). De reder Govert van Wijn schonk het door Rudolf Garrels gebouwde grote orgel (1730-'32; gerestaureerd 1978). Vijf koperen kronen (1710) en twee 17de-eeuwse scheepsmodellen (kopieën) completeren dit gave en rijke kerkinterieur.