In de eerste helft van de 19de eeuw bouwde men vrijwel geen nieuwe huizen in Dordrecht, maar diverse oude huizen kregen wel een nieuwe (wit gepleisterde) gevel, zoals Bomkade 3 (circa 1840) en Draai 1 (1860, opgetrokken vóór twee oude panden). In 1850 kwamen naar plannen van K.H. van Brederode de forse neoclassicistische herenhuizen Veersteiger 1-5 tot stand (ongepleisterde deel verhoogd rond 1895).
Sobere gepleisterde neoclassicistische huizen, soms met blokbepleistering, zijn onder meer de rond 1860 gebouwde huizen Kuipershaven 26, Wolwevershaven 5, Binnen Kalkhaven 27-39 (met souterrain), Prinsenstraat 36 (met mezzanino), de brede herenhuizen Vest 62 en Singel 23, en de villa's Maartensgat 1 (circa 1865) en Rozenburg (Burg. De Raadtsingel 31-33; circa 1870). Vergelijkbaar hiermee, maar dan uitgevoerd met eclectische details, zijn de villa's Singel 81 (1870) en William's Place (Stationsweg 1; circa 1875) en het herenhuis J. de Wittstraat 33. Vergelijkbare eclectische vensteromlijstingen met terracotta kuifstukken zijn te zien bij Merwedekade 105 (circa 1870; oudere kern) en Groenmarkt 37 (circa 1870). Uit 1869 dateert het huis Steegoversloot 261 (1869), waarvan de eclectische kroonlijst lijkt op die van Wolwevershaven 12. Mooie voorbeelden van eclectische herenhuizen in een combinatie van schoon metselwerk en gepleisterde vensteromlijstingen zijn Merwedekade 71, Wijnstraat 170 en Voorstraat 487 (alle circa 1875) en het dubbele herenhuis Singel 308-310 (circa 1885).
Karakteristiek zijn ook de eclectische panden met een afgeronde hoek, zoals Grotekerksplein 1 (verbouwd circa 1860), Prinsenstraat 1, Vest 72, Singel 29 (alle circa 1865) en Steegoversloot 269-279 (1869). Interessant zijn ook de rond 1860 gebouwde smalle panden Mayerling (Hoge Nieuwstraat 3), Nieuwe Haven 6 en Wijnstraat 142, die een souterrain hebben en een door slanke (gietijzeren) zuiltjes onderverdeeld gevelbreed venster bij de bel-etage (Nieuwe Haven 6 ook bij verdieping). Voor de doktoren van het nieuwe gemeenteziekenhuis (1877) ontwierp J.C. Schotel de in 1878 gebouwde neoclassicistische herenhuizen Singel 270-294 met praktijkruimte in het souterrain. Uit dezelfde tijd, maar iets soberder zijn de huizen Singel 224-236. De rond 1880 opgetrokken wit gepleisterde eclectische villa Sterre der Zee (Buiten Walevest 4) werd in 1896 naar plannen van H.W.
Veth verbouwd voor textielfabrikant J.P. Wijers met een interieur in neo-Lodewijk XIV-stijl (serre 1900). Een zware middentoren heeft het monumentale pand Wolwevershaven 35, gebouwd in 1893 voor D. Brand naar een eclectisch ontwerp met neorenaissance-details van W. Stok (bordestrap 1906).
Eind 19de eeuw verrezen vooral langs de buitenranden van de stad herenhuizen en villa's in neorenaissance-stijl. Tot de oudste voorbeelden behoren de villa's Singel 84 (1884) en Singel 87 (circa 1884); de laatste werd gebouwd voor H.C. Weijers en heeft in de tuin een achtzijdige theekoepel. Neorenaissance-elementen vertonen ook de herenhuizen St.-Jorisweg 50-52 (circa 1885), met gebeeldhouwde koppen op de sluitstenen, waaronder één voorstellende A. Scheffer, en de vermoedelijk door D.J. Kwak ontworpen herenhuizen Oranjepark 4-8 (1891).
Rijk uitgewerkte neorenaissance-topgevels hebben Groenmarkt 9 (1893), Aardappelmarkt 7 (1895) en Vleeshouwersstraat 3-5 (1897). Op het werk van Vredeman de Vries geïnspireerd zijn de gevels van Wolwevershaven 6 (1893) en Vriesestraat 23 (circa 1895). De boogvullingen bij Kromhout 189 (circa 1895) grijpen terug op de 17de-eeuwse ‘Dordtse gevels’. Andere neorenaissance-voorbeelden uit circa 1890 zijn Vleeshouwersstraat 7-9, Singel 417-415 en Wijnstraat 92-96. In die tijd kregen ook veel burger- en arbeiderswoningen neorenaissance-trapgevels, bijvoorbeeld Kuipershaven 1-6, Cornelis van Beverenstraat 5-21 (1899) en Noordendijk 153-173.
Een bijzondere aanleg vormen de neorenaissance-herenhuizen Rozenhof 1-42, die in 1898 naar plannen van H.A. Korthals (samen met P.A. van Weeldenburg en L.P. Joosten) werden gebouwd aan een hoefijzervormig plein bij het landhuis ‘Rozenhof’.
Aangrenzend verrezen in 1898 de herenhuizen Singel 508-530, die ook chaletstijl-elementen vertonen (hoektorentje) en waar de strekken boven de vensters zijn uitgevoerd in lichtere baksteen. J.C. Schotel paste eveneens hoektorentjes toe in zijn ontwerp voor de herenhuizen De Vriesehoek (Vrieseplein 13-16; 1896). Zijn zware vormentaal met eclectische elementen komen we ook tegen bij het met forse hoektoren opgetrokken herenhuis C. van Beverenstraat 35 (1899). Voor A. Volker ontwierp hij de villa Wolwevershaven 34 (1895-'96) in zuivere neorenaissance-stijl.
In opbouw vergelijkbaar is het voor kunstschilder F. Lebret in 1898 gebouwde herenhuis Achterhakkers 72 (sinds 1978 Hotel Dordrecht). Neorenaissance-vormen gecombineerd met eclectische elementen vertonen het herenhuis Wolwevershaven 3 (1896) en de villa Singel 89-91 (1898), ontworpen door H.W. Veth. Het in 1896 door J.N. Reus en zijn zoon H.A. Reus ontworpen woningblok Toulonselaan 89-107 heeft de opvallende uitstraling van een Italiaans palazzo met eclectische details.
Eind 19de eeuw werden de neorenaissance-vormen soberder, zoals te zien is bij Koninginnestraat 1-15 (circa 1900), maar gebruikte men wel meer kleurschakeringen, zoals de lichtere strekken boven de vensters bij de panden Kromhout 93 (circa 1895; ontwerp C. van de Hoogeband) en Visstraat 15. Daarnaast zijn meer chaletstijl- en jugendstil-invloeden zichtbaar. Een voorbeeld hiervan is de voor de familie Deking Dura gebouwde villa Singelborgh (Singel 105; 1895, serre 1910), vermoedelijk ontworpen door S. van den Rienz. Het beste voorbeeld van chaletstijl in Dordrecht is de villa Singel 97 (1893-'95), gebouwd voor P.C. Jorissen naar ontwerp van W. Kromhout en met beeldhouwwerk van J.
Mendes da Costa. Een rijk uitgevoerd chaletstijl-sierspant heeft de villa Eureka (Burg. De Raadtsingel 91; circa 1890; ontwerp P. Everdink). Andere voorbeelden zijn Vlak 4 (1892), de herenhuizen C. van Beverenstraat 23-29 (1899) en de villa Singel 243 (circa 1900).
