Van oorsprong een veenontginningsdorpje. De kern bleef behouden binnen de omgrachting van het in 1818 als deel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie gebouwde fort Blauwkapel.
De nederzetting, die niet veel meer omvat dan een kerk, een stadsachtig woonhuis en enkele boerderijen, geniet de status van beschermd dorpsgezicht. Blauwkapel grenst thans direct aan de Utrechtse wijk Overvecht en wordt voor het overige geheel ingesloten door verkeerswegen en spoorlijnen.
