Het stadhuis (Markt 1) is een fors, vrijstaand, laat-gotisch gebouw. In 1431 is voor het eerst sprake van een Schepenhuis; dat huis onderging in 1432 een ‘vertimmering’.
Het bestaande gebouw is in twee fasen tot stand gekomen. Het naar het Zwarte Water gerichte westelijke deel stamt uit het eind van de 15de eeuw.
Het oostelijke deel is blijkens de datering op de boog boven de ingang aan de noordzijde uit 1550. Dat laatste, rijkere bouwdeel heeft speklagen in Bentheimer zandsteen, een trapgevel en getordeerde bakstenen pinakels op consoles, waartussen kleine vroeg-renaissancistische klauwstukken zijn aangebracht.
Het verrees op de plaats van het in 1514 vermelde stadswijnhuis en werd gebouwd door de Zwolse steenhouwers Michiel Bartolsz., Reinier Alberts en Adriaan Johannes. Op het natuursteenwerk zijn vier verschillende steenhouwersmerken aangetroffen: die van de drie genoemden en mogelijk die van Mense Steenhouwer.
De Bentheimer zandsteen werd geleverd door de Zwolse steenhandelaar Lambert Stuurman.In 1632 werd inwendig een nieuwe secretarie gebouwd en in 1724 volgde opnieuw een wijziging van het interieur. Tevens werden toen de trapgevels hersteld. Bij een grote herstelling in 1820-'26, onder leiding van timmermansbaas J.J. Bode, werden de kruiskozijnen vervangen door schuifvensters en de trapgevel aan de westzijde gesloopt. Aan de oostzijde pleisterde men het deel onder de topgevel. Een deel van het stadhuis werd ingericht tot woning voor de stadsbode; na 1848 woonde hier de veldwachter.
In het westelijke bouwdeel bevond zich van 1611 tot 1907 de waag, met daarnaast een arrestantenkamer en in de kelder twee cellen. Van 1867 tot 1884 was hier ook de bibliotheek in ondergebracht. Nadat reeds in 1900 plannen waren gemaakt, volgde in 1907-'08 een algehele restauratie onder leiding van P.J.H. en J.Th.J. Cuypers. De vernieuwde kruiskozijnen en de nieuwe dakruiter met een in 1640 door Henrijck ter Horst gegoten klok stammen uit die tijd. Tevens werd toen de waagdeur verwijderd zonder dat er een spoor van achterbleef. In 1993 nam het nieuwe stadskantoor aan de Telvorenstraat de meeste functies over.
Het stadhuis bevat inwendig enkele belangrijke schilderstukken waaronder het enig bekende werk van de Hasselter schilder Nic. van Galen uit 1657 ‘Graaf Willem de Goede van Holland laat de oneerlijke baljuw terechtstellen’, een portret van prins Maurits in de trant van Van Miereveld en een 17de-eeuws gezicht op Hasselt. Curieus is het driedimensionale knipselwerk van J.K. van Ferneij uit 1827 in de vorm van een neoclassicistische tempel met ionische halfzuilen en acht vakken met episodes uit het leven van Jezus.
