Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Synagoges in Amsterdam

betekenis & definitie

De synagoge Tesjoengat Israël (G. Doustraat 238, De Pijp) werd in 1891-'92 gebouwd voor de Asjkenazische vereniging naar een neorenaissance-ontwerp van E.M.

Rood. De Raw Aron Schuster Sjoel van de Ned.

Isr. Hoofdsynagoge (Heinzestraat 1-3, Oud-Zuid) kwam in 1927-'28 tot stand naar plannen van H.

Elte in samenwerking met C. van der Wilk en met A.F. Baak als constructeur.Het in kubistisch-expressionistische vormen uitgevoerde gebouw bevat ook een ritueel bad (mikwe), een verenigingslokaal en twee bovenwoningen voor de eerste voorzanger (chazzan) en de ondervoorzanger-koster (sjammasj). In de synagoge is de koorgalerij in 1937 uitgebouwd tot een tweede vrouwengalerij. Atelier W. Bogtman vervaardigde twaalf stroken gebrandschilderd glas (twaalf stammen van Israël). De in een grote paraboolvormige nis geplaatste arke ontvangt licht door drie stroken gebrandschilderd glas in de overwelving. In 1937 verrees in functionalistische stijl de voorm.

Lekstraatsynagoge van de Ned. Isr. Hoofdsynagoge (Lekstraat 61-63, Rivierenbuurt). Naar ontwerp van A. Elzas, winnaar van een in 1934 uitgeschreven prijsvraag, ontstond een met natuursteen bekleed gebouw in gewapend beton met inwendig een vrouwengalerij langs drie zijden. Het gebouw dient nu als veilinghuis (Glerum).

De in 1931 gestichte Liberaal Joodse Gemeente heeft in 1964-'66 de eigen synagoge J. Soetendorpstraat 8 (Rivierenbuurt) gekregen naar ontwerp van L.H.P. Waterman. Bij dit blokvormige complex met synagogeruimte en naastgelegen zaal horen als opvallend torenachtig element twee gewapend betonnen pylonen met daaraan de Stenen Tafelen van Mozes.

< >