Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Overige synagogen in Amsterdam

betekenis & definitie

In het 18de-eeuwse dubbele herenhuis Rapenburgerstraat 173 werd in 1799 een synagoge ingericht voor de Neie Kille Adath Jesjoeroen, een afgescheiden groep vooruitstrevende joden (herenigd 1808). In 1839 kwam het gebouw samen met Rapenburgerstraat 175-177 in gebruik als seminarium.

In 1952 zijn ingrijpende wijzigingen uitgevoerd en in 1972 is het interieur door brand verwoest.Het naastgelegen Ned. Isr. Meisjesweeshuis (Rapenburgerstraat 171) werd in 1861 gebouwd naar plannen van J.S. Baars en in 1889 uitgebreid met het buurpand (nr. 169). De voorm. synagoge Beth Hamidrasj Ets Chaïm (Rapenburgerstraat 109) werd in 1881-'83 gebouwd voor de in 1740 gestichte en tot joods theologisch seminarium uitgegroeide ‘Leerschool Boom des Levens’. Het door G.B. en A.

Salm in eclectische stijl ontworpen gebouw heeft een gevel met hoge puien van glas en ijzer, een pilastergeleding en boven de middentravee een fronton-achtige puntgevel. In het voorhuis bevatte het pand een bibliotheek en studie- en andere zalen. Na jarenlang gebruik als fabriek is het pand in 1973 ingrijpend verbouwd. Nu is hier het Nieuw Israëlitisch Weekblad gehuisvest. De voorm. Russensjoel (Nieuwe Kerkstraat 149) is een diep pand met midden-18de-eeuwse klokgevel.

Hier werd in 1883 de synagoge ‘Nidchei Jisroeil Jechanneis’ (de Verdrevenen van Israël zal Hij verzamelen) gevestigd. De ramen kregen toen hun aparte roedeverdeling en in de pui werd een rondvenster met Davidster aangebracht.

< >