Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Het Burgerweeshuis in Hoorn

betekenis & definitie

(Korte Achterstraat 4) bestaat uit twee haakse vleugels die samen met een kapel een binnentuin omsluiten. Het hier in 1408 door franciscanessen gestichte Mariaklooster werd in 1574 ingericht als Protestants of Burgerweeshuis.

De eenvoudige tweelaagse voorgevel is uit 1729, evenals de vleugel aan de Turfhaven. De aansluitende bouwdelen aan de oostzijde bevatten mogelijk nog 16de-eeuwse sporen. In 1729 is waarschijnlijk ook het zandstenen ingangspoortje vernieuwd. Gezien de hangende festoenen dateert het oorspronkelijk uit circa 1660; de datering ‘1620’ zal later zijn aangebracht. In de gang tussen de regentenkamers bevindt zich Lodewijk XV-stucwerk uit 1750-'60. Het hoekgedeelte van het complex is vernieuwd in 1848.

In 1958 heeft het weeshuis zijn functie verloren. De Mariakapel (Korte Achterstraat 2) werd gesticht in 1435, in steen herbouwd in 1506 en als arsenaal ingericht in 1573 (tot 1795). Het koorgedeelte heeft twee 17de-eeuwse gewelfde kelders. In 1826-'27 ontstond de gepleisterde voorgevel met neoclassicistische ionische ingangspartij en kreeg het schipgedeelte een verhoogde vloer toen de kapel als katholieke kerk ging dienen. Nadat het gebouw in 1877 was uitgebrand, kocht de Geref. kerk in 1880 de ruïne en volgde het herstel, waarbij de kapel de huidige gevelbeëindiging kreeg. Als kerk heeft het gebouw gediend tot 1967, waarna in 1993 een restauratie en inrichting als kunstcentrum volgde.