Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De voorm. vleeshal in Haarlem

betekenis & definitie

(Grote Markt 18) [39] is een hoog oprijzend pand met trapgevels in rijke maniëristische vormen, gebouwd in 1602-'04 naar plannen van stadsbouwmeester Lieven de Key ter vervanging van een vervallen laat-14de-eeuwse vleeshal op de hoek van Warmoesstraat en Spekstraat.

De gevels zijn versierd met zandstenen ossen- en schapenkoppen, obelisken (op trappen), rolwerk, cartouches en het stadswapen (geveltop). De grote ingangspoorten bij de kopgevels worden geflankeerd door lagere (kelder)poortjes. De van lage aanbouwen (pothuizen) voorziene zijgevel heeft drie rijk uitgevoerde Vlaamse gevels. Opmerkelijk is het met lood beklede dak. De tweebeukige vleeshal heeft vlakke stenen kruisgewelven, die rusten op ronde middenzuilen voorzien van kapitelen met wortelmotief en op langgerekte muurconsoles. Aan de achterzijde staat terzijde een vanaf de straat toegankelijk trappenhuis met poort. Na tot 1840 als vleeshal te hebben gediend, volgden diverse andere functies (garnizoensmagazijn, archief, bibliotheekdepot).

Het in 1937-'40 gerestaureerde en in 1989-'90 geconsolideerde gebouw doet sinds 1951 dienst als tentoonstellingsruimte; de overwelfde kelder huisvest het Archeologisch Museum (vanaf 1991).

Aan de voorzijde is het in 1905 naar plannen van L.C. Dumont in vroeg-17de-eeuwse vormen herbouwde buurpand Grote Markt 16 in 1991 aan de vleeshal toegevoegd en verbouwd (1992) ten behoeve van het museum ‘De Hallen’.

< >