Monumenten in Noord Holland

R. Stenvert en C. Kolman (2006)

Gepubliceerd op 02-01-2020

De Herv. kerk in Warmenhuizen

betekenis & definitie

(Dorpsstraat 93), oorspronkelijk gewijd aan St. Ursula, is een tweebeukige kerk met vijfzijdig gesloten koor en een toren van drie geledingen met balustrade en ingesnoerde spits.

Tegen een laat-13de-eeuwse kerk waarvan een stuk muur resteert verrezen een 14de-eeuwse toren met rondboognissen en een eveneens vroeggotisch koor (verhoogd tweede helft 15de eeuw).De kerk kreeg rond 1508 een zuidtransept, waarna in het tweede kwart van die eeuw een verbouwing tot pseudobasilicale kerk met twee zijbeuken volgde. De toen ingebouwde en rond 1600 verhoogde toren bevat een door Willem Wegewaert gegoten klok (1595). Bij reparaties in 1823 heeft men de zuidbeuk en het zuidtransept afgebroken. Het interieur heeft zuilen die zijn voorzien van kapitelen met gebeeldhouwde bladornamenten en het wordt gedekt door een houten tongewelf. In het koor kreeg dat gewelf rond 1525 in opdracht van graaf Jan van Egmond een bijzondere beschildering, met boven de sluiting het Laatste Oordeel en vier oudtestamentische voorstellingen. Deze vanouds aan Jan van Scorel toegeschreven schildering is echter waarschijnlijk door Jacob Cornelisz van Oostzanen uitgevoerd.

Het beschilderde gewelf was in 1891 naar het Rijksmuseum overgebracht (gerestaureerd 1890-'93, A.J. Derkinderen), maar is bij de kerkrestauratie in 1961-'65 teruggeplaatst (gerestaureerd 1991-'98, W. Haakma Wagenaar). Verder bevat de kerk een koorhek (circa 1650), een preekstoel (1724) en een door H. Knipscheer gebouwd orgel (1862).

De neoclassicistische pastorie (Dorpsstraat 89-91) is een dwars tweelaags pand uit 1869.