Monumenten in Nederland: Gelderland

Sabine Broekhoven, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Ronald Stenvert en Marc Tenten (2000)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Hackfort in Vorden

betekenis & definitie

Hackfort in Vorden (Baakseweg 8), gelegen ten westen van Vorden, is een voorm. havezate met uitgestrekt landgoed. Hackfort wordt voor het eerst vermeld in 1324.

De oudste kelders en enig opgaand muurwerk stammen uit de 14de eeuw en vormden een rechthoekige woontoren ter plaatse van de huidige trappenhal.In het tweede kwart van de 15de eeuw volgde een uitbreiding naar het zuiden. Begin 16de eeuw liet Berend van Hackfort, die rond 1504 met Margaretha van Egmond trouwde, aan de westzijde een tweede woonbeuk optrekken. Op enige afstand van het huis verrezen daarbij twee forse ronde torens (in de 17de eeuw opgehoogd), die mogelijk deel uit maakten van een schildmuur rondom het huis (met vier hoektorens). Berend van Hackfort liet verder in het midden van de 16de eeuw een oostvleugel bouwen, waardoor een L-vormige plattegrond ontstond. In 1586 verwoestte een brand Hackfort ten dele. Bij de herbouw in 1598 liet Borchard van Westerholt ook een noordvleugel optrekken.

Uitbreidingen rond 1675 gaven Hackfort een nagenoeg vierkante plattegrond, waarbij inwendig de trappenhal ontstond. De luidklok stamt uit 1705. In opdracht van Borchard Fredrick Willem van Westerholt verrees in 1788 de huidige voorgevel in Lodewijk XVI-vormen. Van een inwendige verbouwing in 1893 dateren onder meer de neorenaissance-lambrisering in de hal en het stucplafond in de salon. In 1983-'85 is het huis gerestaureerd en zijn er appartementen in aangebracht.

Het noordelijke bouwhuis stamt uit circa 1883. De oorspronkelijk mogelijk geometrische tuinaanleg is begin 19de eeuw omgevormd tot een park met landschappelijke aanleg, slingerpaden en een parkbos. De watermolen (Baakseweg 10) is een onderslagmolen op de Hackfortse Beek. In de 17de eeuw stonden hier zowel een korenals een oliemolen. Deze zijn vermoedelijk in 1774 vervangen door het huidige gebouw. De molen deed als zodanig dienst tot 1952 en is in 1998 gerestaureerd.