Pakhuizen. Ten noordoosten en oosten van de binnenstad staan veel voormalige pakhuizen, die ooit zijn gebruikt voor de opslag van agrarische producten, maar na de oorlog vrijwel alle zijn verbouwd tot wooneenheden of kantoren.
Het grootste pakhuisensemble is te vinden langs het in 1969-'71 gedempte Vliet. Uit 1755 dateert het brede pakhuis Groningen (Zuidvliet 22), waarvan de tuitgevel is voorzien van aanzetstukken en een gezwenkte bekroning.
Van de vijf opslaglagen bevinden zich drie in de kap. Het naastgelegen pakhuis Friesland (Zuidvliet 24) uit 1793 heeft een vergelijkbare maar symmetrische gevel.
Lijken deze voorbeelden met hun rechthoekige vensters nog op grote woonhuizen, bij het grote, rond 1800 of begin 19de eeuw gebouwde pakhuis Koningsbergen (Zuidvliet 26) is de pakhuisfunctie herkenbaar aan de halfrond gesloten pakdeuropeningen en flankerende lichtopeningen. Dit grote, brede pakhuis heeft zes lagen, waarvan drie in de kap.
De gevel van het smallere pakhuis Zuidvliet 16 is voorzien van de jaartalankers ‘1806’. De gevel van het pakhuis Zuidvliet 20 kreeg rond 1880 door middel van een gepleisterde omlijsting en klimmend boogfries een krachtiger uitstraling.
Uit de tweede helft van de 19de eeuw dateren ook de traditioneel vormgegeven pakhuizen Rotterdam (Zuidvliet 282) en Eewal 88.Andere pakhuisgevels hebben brede uitspringende banden metselwerk. Het fraaiste voorbeeld daarvan is het in 1876 naar ontwerp van H.R. Stoett opgetrokken vijflaags pakhuis Burmania (Oostersingel 62). De laat-19de-eeuwse pakhuizen Noordvliet 19, Noordvliet 145 en Oostersingel 8 hebben vergelijkbare, maar eenvoudiger gevels; bij de rond 1910 gebouwde pakhuisgevel van Weaze 30 is de hele pakdeurtravee geaccentueerd.
Vanaf circa 1900 worden de pakhuisgevels vaak meer architectonisch vorm gegeven. Zo is het in 1897-'98 voor de groothandel Dijkstra gebouwde vijflaags theepakhuis Eewal 86 uitgevoerd in neogotische vormen naar plannen van H.H. Kramer. Art déco-vormen vertoont de gevel van het smalle, vierlaags pakhuis Tweebaksmarkt 48a (circa 1915). Op de zijgevel staat de oude firmanaam Grijpma & De Hosson. Het zeslaags pakhuis Nieuweburen 137 , gebouwd in 1910-'11 naar een functionalistisch ontwerp van H. Feddema, is één van de vroegste in gewapend beton uitgevoerde gebouwen in Friesland.
