De Belgische wet van 27 juni 1921, gewijzigd door de wet van 2 mei 2002, betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen beheerst de regelgeving van deze rechtspersoon.
Sedert de wetswijzigingen van 2005 bestaat er naar Belgisch recht naast de vereniging zonder winstoogmerk en de stichting ook een internationale vereniging zonder winstoogmerk.
Het grote verschil tussen een vereniging zonder winstoogmerk en een feitelijke vereniging bestaat erin dat een vereniging zonder winstoogmerk beschikt over rechtspersoonlijkheid en daardoor over een afgescheiden vermogen dat los staat van het privévermogen van de aangesloten leden.
Dit betekent dat de individuele leden van een vereniging zonder winstoogmerk niet persoonlijk met hun eigen vermogen aansprakelijk zijn voor schulden van de v.z.w. Behoudens fraude, kan het eigen vermogen van de leden niet aangesproken worden om de schulden van de vereniging zonder winstoogmerk te betalen.
Alhoewel beide rechtspersonen geen primair winstoogmerk hebben, wordt een vereniging zonder winstoogmerk door de wil van verschillende personen samen opgericht om te werken zonder inbreng van een eigen kapitaal.
Een i.v.z.w. moet verplicht worden opgericht door een authentieke akte en erkenning vanwege de overheid ontvangen terwijl een vereniging zonder winstoogmerk door middel van een onderhandse akte mag worden opgericht zonder preventieve controle.
