1 het voortdurend aanwezig zijn van een bepaalde ziekte in een bepaald gebied. Er is geen sprake van een uitbarsting, maar van een al jarenlang bestaande situatie met een ongeveer gelijkblijvend aantal ziektegevallen (volksziekte).
Zo is struma door joodtekort in het voedsel lange tijd endemisch geweest in een aantal gebieden in Nederland.2 verschijnsel dat een plante- of diersoort in haar voorkomen is beperkt tot een (klein) duidelijk begrensd gebied. Een dergelijke soort noemt men een endeem. Endemen zijn b.v. de lama in Zuid-Amerika en het nijlpaard en de giraffe in Afrika. Een voorbeeld van een endeem in Nederland is het zuiderzeekrabbetje; de dravik (Bromus bromoideus) is endemisch in België.
Vooral op eilanden en eilandgroepen is endemie een opvallend verschijnsel. De endemen die daar voorkomen, zijn meestal ontstaan uit soorten die zich er in het verre verleden hebben gevestigd. In het algemeen geldt dat hoe langer de eilanden geïsoleerd zijn en hoe groter zij zijn, hoe meer endemen er zijn. Deze kunnen sterk afwijken van de vastelandvormen. Zeer grote eilanden als Australië, Nieuw-Guinea en Malagasië hebben zeer veel endemische soorten. Malagasië heeft ongeveer 10 000 soorten bloeiende planten, waarvan 80 % endemisch is.
Ook de maki’s komen alleen daar voor. Australië telt alleen al 600 endemische Eucalyptus-soorten en meer dan 100 soorten buideldieren.
Op sommige eilanden komen endemen voor die, als soort, een groter verspreidingsgebied hebben gehad, maar elders zijn uitgestorven en nu alleen nog op dat eiland voortbestaan. Een voorbeeld daarvan is de brughagedis, die nog slechts op enkele eilandjes in de Straat van Cook bij Nieuw-Zeeland leeft.
