psyche

betekenis & definitie

ziel, in de klassieke voorstelling het levensprincipe van de mens dat na zijn dood als schim in de onderwereld voortbestaat. In de huidige psychologie en psychiatrie de zetel van de bewustzijnsverschijnselen. Het aantal samenstellingen met het woord ‘psyche’ is legio; de twaalfde druk van Van Dale’s Groot Woordenboek der Nederlandse Taal vermeldt er bijna honderd.

In de Griekse mythologie is psyche de verpersoonlijking van de mensenziel in de gestalte van een jonge vrouw, genoemd naar het beeldschone meisje Psyche. Zij was een van de drie dochters van de koning van een groot land en zo adembenemend mooi dat men meende dat ze Aphrodite, de godin van liefde en schoonheid, zelf was. De vertoornde godin gelastte haar zoon Eros Psyche’s liefde op te wekken voor de verachtelijkste en onooglijkste man. Het tegendeel gebeurde, Eros zelf werd smoorverliefd op de prinses. Zonder door haar herkend te worden vertoefde Eros iedere nacht bij haar. Toen ze ondanks zijn verbod een poging deed om hem te zien, ontwaakte hij door een druppel olie uit haar lamp. Het vervolg laat zich raden: de verbolgen Eros verliet haar; wanhopig ging Psyche hem zoeken en zij zwierf tevergeefs over de gehele aarde. Haar smeekbeden tot Aphrodite om Eros terug te krijgen werden niet verhoord. Na een tijd werd Eros’ verlangen naar zijn geliefde zo groot, dat hij zijn grootvader Zeus om hulp vroeg. Hij smeekte hem Aphrodite gunstig te stemmen, ‘want zonder haar zal ik ophouden Eros te zijn’. Zeus liet zich vermurwen en gaf het meisje een godendrank te drinken om haar onsterfelijk te maken. Van dat moment af zijn Psyche en Eros onder de góden met elkaar verenigd (Ramondt).