Oblomov-syndroom

betekenis & definitie

oblomovisme, abnormale persoonlijkheidsstructuur, onder andere gekenmerkt door wilszwakte, luiheid en het ontbreken van zedelijk normbesef.

Het syndroom is genoemd naar Ilja Iljitsj Oblomov, hoofdpersoon in de in 1859 verschenen gelijknamige roman van de bekende Russische schrijver Iwan Aleksandrowitsj Gontsjarow (1812-’91). Oblomov, een 32-jarige edelman, is in feite het slachtoffer van zijn maatschappelijke positie. Aangezien zijn talrijke bedienden en knechten hem al het werk uit handen nemen, weet hij niet meer wat werken is en vervalt hij tot ledigheid. Zijn dagen brengt hij liggend op een sofa door. Deze extreme indolentie wordt ten slotte zijn ondergang; na enkele jaren overlijdt hij aan een hersenbloeding: ‘From his eyes ennui peered forth like a disease.’ (Rodin)

Oorspronkelijk werd oblomovisme alleen als een sociologisch begrip gehanteerd. In Rusland zijn de naam Oblomow en het eponiem oblomowsjtsjina (oblomovisme) spreekwoordelijk geworden. Het eponiem werd in 1975 door W. Welmut als een vorm van passieve depressie ook in de geneeskunde geïntroduceerd: ‘Oblomov syndrome? (Oblomov sign)’1. Misschien, zo oppert Rodin, leed Oblomov wel aan het ‘chronisch-vermoeidheidssyndroom’, het tegenwoordig veel besproken ME-syndroom.

1 [I]JAMA[/I] 231, 26