Het Boekenbal is een literair bal dat gehouden wordt aan de vooravond van de jaarlijkse Boekenweek. Om precies middernacht wordt deze feestelijke week officieel geopend. Genodigden komen bijeen in de Stadsschouwburg in Amsterdam om de opening te vieren.
De opening van het bal vindt altijd plaats op het eerste balkon van de stadsschouwburg. De eer van het daadwerkelijke openen komt de schrijver van het Boekenweekgeschenk toe, die het gratis uit te delen boek voor de feestelijke week schrijft. Het bal nodigt verschillende schrijvers en uitgevers uit die deel mogen nemen aan het feest. Alleen genodigden mogen het feest bezoeken en om die reden wordt het ook wel als een elitair evenement gezien. Het eerste Boekenbal werd in 1947 gehouden, toen nog in het Concertgebouw. De Boekenweek zelf wordt al langer gehouden, sinds 1932. De Boekenweek en het Boekenbal vinden beide plaats in maart. De Kinderboekenweek vindt ruim een half jaar later plaats. Ook die boekenweek kent een boekenbal, en ook dat feest is enkel met een uitnodiging te bezoeken.
